terug
Quandary, probleem oplossend leren via internet
Net zoals Hot Potatoes is Quandary, van de zelfde makers Stewart Arneil en Martin Holmes van Victoria University in Canada, een auteursprogramma waarin zowel docenten als leerlingen hun eigen leerstof kunnen plaatsen. Met dit programma maak je wat de auteurs noemen: 'Action Mazes', interactieve avonturen waarin de lerenden zich, door allerlei handelingen te verrichten, uit een doolhof moeten zien te redden. Probleemoplossend leren dus en dat is volgens de leerpsychologie de hoogste vorm van leren.
Freeware/shareware
Quandary, te vinden op http://www.halfbakedsoftware.com/quandary.php kan als freeware worden gedownload, maar dan heb je slechts de kennismakingsversie en een beperkte mogelijkheid voor het maken van een volledige 'action maze'. Als je daarna de volledige versie wilt hebben, dan moet je je registreren, waarna je de sleutel krijgt om het programma als shareware in de volledige versie te gebruiken. De kosten variëren van $ 45 voor één gebruiker tot $ 1050 voor een onbeperkt aantal gebruikers.
Alvorens onvoorbereid aan
een 'action maze' te beginnen, kun je beter eerst even gaan kijken naar de zeven
'mazes' die met Quandary zijn gemaakt en die als voorbeeld op de website van de
beide bedenkers van dit programma zijn gezet. Daaraan zie je ook dat ze voor
allerlei leeractiviteiten kunnen worden gebruikt. Welke dat zijn wordt achter
elk voorbeeld tussen haakjes vermeld. Het is echter bij de meeste daarvan niet
duidelijk voor welke vakken ze kunnen worden ingezet. Maar Engels kan altijd,
want in die taal zijn ze geschreven. Overigens zal blijken dat ze niet allemaal
aan de hoge verwachtingen voldoen.
Ik bespreek ze allemaal even kort om de lezer een indruk te geven van de werking
van dit programma. De basis daarvan is het maken van keuzes. Een klik op een
keuzeknop levert een vervolgscherm op met nieuwe keuzemogelijkheden waaruit
opnieuw moet worden gekozen en dat gaat door totdat de bezoeker, door steeds de
juiste keuzes te maken, de uitgang van de doolhof bereikt, hopelijk een stuk
wijzer dan hij daarvoor was.
De opdrachtgever moet uiteraard rekening houden met de mogelijkheid dat de
lerenden met hun keuzes een ander spoor volgen dan dat wat direct naar de
uitgang leidt en dat ze deze soms met een omweg, maar soms ook niet bereiken.
Merkt een lerende dat hij fout zit, dan kan hij of één scherm terug gaan of
geheel opnieuw beginnen. Dat kan meestal allebei met de knoppen 'back' en 'restart'.
1. Quandary Tutorial for Windows (which
is also made using Quandary).
http://www.halfbakedsoftware.com/quandary/version_1/tutorial/tutorial.htm
De handleiding van
‘Quandary is zelf opgezet als een 'maze’ en dat biedt de aspirant auteur de
mogelijkheid om de structuur daarvan te bestuderen. De basis van Quandary is het
maken van keuzes. In deze ‘maze’ betekent dat alleen maar dat de bezoeker kiest
welk onderdeel van Quandary hij speciaal wil bestuderen.
De lerende kiest dus zijn eigen leerweg. Hij slaat over wat hij al weet of
waarin hij niet geïnteresseerd is. Dat leidt tot een grotere
verantwoordelijkheid van de leerder voor zijn eigen leerproces. Hij zal
rendement willen hebben van zijn leerinspanning en daardoor veel meer kennis in
minder tijd vergaren dan bij de traditionele kennisoverdracht het geval is, want
bij een ‘action maze’ moet hij alle informatie eerst heel goed in zich opnemen
voordat hij een kans maakt om met de juiste keuze verder te komen. In de
klassikale leersituatie kunnen leerlingen deze keuzes natuurlijk nooit maken.
De Tutorial in maze-vorm biedt zo’n actieve wijze van leren, die duidelijk laat
zien hoe Quandary kan worden ingezet om leerlingen individueel met leerstof te
confronteren, waarbij ieder ook nog kan kiezen wat hij op een zelf gekozen
moment wil leren.
2. The Evil Landlady (an interactive adventure) http://www.halfbakedsoftware.com/quandary/version_1/examples/landlady.htm
Deze 'maze', een interactief avontuur genoemd, heeft als onderwerp een boosaardige hospita bij wie je een kamer hebt gehuurd en die je zeer ongelukkig maakt. Ze bespioneert je, maakt je post open en bejegent je grof als je laat thuiskomt en ook als je vrienden ontvangt. Ze bemoeit zich in alles met je privé-leven. Wat zou je doen? Deze vraag staat in de inleiding. Dan krijg je het eerste scherm te zien met de volgende keuzemogelijkheden:
è Accepteer de situatie en probeer er mee te leven
è Vraag raad aan een vriend
è Spreek haar beleefd aan en zeg dat je ongelukkig bent met de situatie
è Spreek haar boos toe en zeg dat je haar gedrag niet accepteert
è Neem wraak door de post van je hospita te stelen, te lezen en te vernietigen
Elke keer als je een keus
hebt gemaakt, zie je boven in het scherm wat je gekozen hebt en daaronder weer
een aantal keuzemogelijkheden. Op een gegeven moment kies je voor verhuizen,
maar je kunt de nieuwe duurdere kamer niet in je eentje betalen, dus moet je
kiezen of je je vader om geld vraagt of een kamergenoot gaat zoeken. Je hebt de
keus uit vier kandidaten met ieder een apart trekje, hetgeen de keuze
bemoeilijkt en het risico meebrengt dat je door de verkeerde keus te maken,
verder in de ellende komt. Je vader weigert je geld te geven, want je kost al
genoeg! Een echt drama. Kom daar maar eens uit!
Deze 'maze' is natuurlijk geschikt om studenten, die ergens een kamer gaan
huren, te leren hoe eventuele problemen met de hospita op te lossen. Daarom is
het niet zo'n goed onderwerp voor thuis wonende leerlingen van het voortgezet
onderwijs. Maar deze opgave is wel uitstekend lesmateriaal voor het studiehuis
en wel voor Engels, waarbij alle vaardigheden aan bod komen.
Leesvaardigheid bij het oplossen van de 'maze'
Spreekvaardigheid door het uitbrengen van een mondeling verslag
Schrijfvaardigheid door het uitbrengen van een schriftelijk verslag
Luistervaardigheid door het luisteren naar de mondelinge verslagen
Nog meer taalvaardigheid kunnen de leerlingen opdoen als na het verslag de rollen worden verdeeld en de student en de hospita tegenover elkaar komen te staan met al hun grieven. De raadgevende vriend of vriendin, de weigerachtige vader, de nieuwe kamergenoten uit wie er één moet worden gekozen. Drama genoeg voor een aardig rollenspel, lijkt me, en dit alles ter vergroting van de taalvaardigheid van de leerlingen.
3.
Choosing the correct article
(a diagnostic maze)
http://www.halfbakedsoftware.com/quandary/version_2/examples/articles.htm
Dit is een 'maze' voor de grammaticales, waarvan ik me afvraag of dit soort oefeningen wel zinvol is. Grammatica kan ook op een traditionele wijze worden geoefend. De titel luidt: 'Kies het juiste lidwoord'. Je krijgt echter geen lidwoorden te zien, alleen steeds twee grammaticale begrippen tussen welke je moet kiezen, zoals tussen:
telwoord - geen telwoord
enkelvoud - meervoud
bepaald - onbepaald
Als derde keus is er
steeds: 'I don't know', zodat je door daarop te klikken, uitleg krijgt over de
twee weergegeven begrippen. Kies je respectievelijk: 'geen telwoord',
'enkelvoud', en 'onbepaald', dan kom je uit bij het onbepaald lidwoord 'a' en 'an'
met de volgende twee voorbeelden: 'I saw a car crash today' en 'She bought an
orange at the store'.
Dit soort oefeningen, die uitmonden in losse, niet communicatieve zinnen, horen
niet thuis in de reeks 'action-mazes' omdat actie geheel ontbreekt en er dus ook
geen sprake is van een doolhof waar de lerende uit moet zien te komen.
4.
First aid for an accident (a procedural example)
http://www.halfbakedsoftware.com/quandary/version_2/examples/firstaid.htm
Dat 'mazes' ook ingezet
kunnen worden om procedures te trainen, kun je zien in dit voorbeeld.
Als
lerende moet je steeds beslissingen nemen over de beste manier om een probleem
aan te pakken. Stap voor stap kies je zelf je weg en als je steeds de juiste
beslissingen neemt, dan rond je de 'maze' met succes af. Bij deze les in 'eerste
hulp bij ongelukken' word je geconfronteerd met een naast zijn auto op de grond
liggende man, die kennelijk tegen een boom is gereden. Overal bloed op de grond.
Er lopen wat mensen om heen. Maar jij overziet de situatie en roept de hulp in
van de omstanders. Voor het redden van het leven van het slachtoffer krijg je
vier minuten. Bij elke verkeerde keus verlies je tijd. Ik kon het slachtoffer
niet redden, omdat ik een paar keer een verkeerde keuze maakte en daar dan ook
nog te lang over deed. Maar ik was niet zo dom om aan het slachtoffer te vragen
of hij een priester wilde hebben, een goede keus bleek wel één van de omstanders
911 te laten bellen (het is een Canadese 'maze') en een ambulance te bestellen.
Deze opdacht zal het goed doen in een cursus EHBO, maar zolang dat geen vak is
in het voortgezet onderwijs, profiteren van deze 'action maze' eigenlijk alleen
de docent Engels en zijn leerlingen, wanneer weer, zoals bij de 'Evil Landlady',
dit voorbeeld wordt gebuikt voor de taalvaardigheidstraining.
5.
How computer-literate are you? (an
example of a survey/questionnaire)
http://www.halfbakedsoftware.com/quandary/version_2/examples/computacy.htm
Deze 'maze' wordt aangeduid
als een voorbeeld van een 'survey/questionnaire' opdracht. Het is een gewone
multiple choice overhoring van je computerkennis, zonder feedback en zonder
goed- of foutmelding. Dat is gedaan omdat je eerst alle vragen moet
beantwoorden en je dan pas te zien krijgt hoeveel je er goed hebt beantwoord.
Afhankelijk daarvan volgt de mededeling welk niveau je volgens de opdrachtgever
hebt bereikt. Met mijn 40 punten behoorde ik tot het topniveau van de
computeraars. Maar de vragen waren wel erg simpel.
Dit type 'maze' kan gebruikt worden om van leerlingen even snel het instapniveau
voor een onderdeel van een vak te bepalen. Daarna kan aan elke leerling de aan
zijn niveau aangepaste leerstof worden aangeboden.
Maar hij kan ook worden aangewend als toets aan het einde van het leerproces om
informatie te verzamelen over het bereikte niveau van de leerlingen. Wie nog
niets of te weinig heeft geleerd, begint gewoon opnieuw, de anderen beginnen aan
een nieuw onderdeel.
6.
Castaway (a more sophisticated interactive adventure)
http://www.halfbakedsoftware.com/quandary/version_2/examples/castaway.htm
Ook weer een interactief
avontuur, zoals de leerlingen er waarschijnlijk tientallen thuis op de computer
hebben staan, maar die zijn dan spannender, mooier gemaakt en met beeld en
geluid. Deze 'maze' is daarbij vergeleken nogal flets.
De leerling moet zich zien te redden van een onbewoond eiland. Hij heeft wel
enkele attributen waarmee hij de aandacht van passerende boten kan trekken en
waarmee hij kan proberen te overleven. Hij kan op een heuvel klimmen, een grot,
of de jungle ingaan, maar hij stuit altijd wel weer op één of ander gevaar dat
hij moet bezweren. Ik probeerde al kiezend één van de minst gevaarlijke
alternatieven n.l. naar een ander eiland in de buurt te zwemmen, maar werd
onderweg daarheen door haaien verslonden. Einde verhaal, 'restart'!
Ook bij deze 'maze' moet je je natuurlijk weer afvragen wat het leerdoel hiervan
is. Hoe realistisch is de situatie van het onbewoonde eiland? Bij welk vak
speelt dit een rol? Misschien bij Biologie, waar je kunt leren welke dieren wel
en niet gevaarlijk zijn en met welke je je in leven kunt houden? Daarvoor dit
voorbeeld te gebruiken, lijkt me weinig rendement op te leveren. Dan kom je toch
weer uit bij Engels, waar de leerlingen beginnen met leesvaardigheid waarna ze
hun keuzes en de afloop van het avontuur mondeling toelichten in de klas. Op een
hoger niveau kunnen ze zelfs met elkaar in discussie gaan om hun eigen keuzes te
verdedigen.
7. Henry II and Thomas Becket http://www.schoolhistory.co.uk/lessons/becket/becket.htm
Welcome to the Henry
II and Thomas Becket Game
You are Henry II. You have to build up your reputation.
This is measured in reputation points.
Dit is de beste van alle op
de site van de makers van Qandary gepubliceerde 'mazes'. Hij kan als voorbeeld
dienen om te laten zien hoe je op motiverende wijze een onderwerp uit de
geschiedenis kunt aanbieden.
De lerende wordt meteen de rol van Henri II toebedeeld, waarin hij diens
reputatie moet opbouwen. Daarvoor krijgt hij punten als hij de juiste keuzes
maakt. Bij niet-historisch juiste keuzes volgen er minpunten en de uitleg dat de
echte Henri II meestal anders reageerde. Dit kan de lerende trouwens op elk
moment verifiëren door te klikken op de knop rechts boven met de tekst 'What
really happened?'
De 'maze' begint in het jaar 1154 met de tekst: 'Theobald, your Archbishop of
Canterbury recommends a young agreeable gentleman as Chancelor'. Aan jou de
keus: wil je hem ontvangen of negeer je de aanbeveling. Een ontvangst, denk je,
kan toch geen kwaad en ja hoor, je ziet dat dit een goede keus is en je krijgt
10 punten. Zo gaat dat door totdat uiteindelijk 4 van je trawanten Thomas Becket
in de kathedraal van Canterbury op 29 december 1170 vermoorden.
Tijdens je tocht door dit deel van de Engelse middeleeuwen kun je een aantal
websites bezoeken die aan Thomas Becket zijn gewijd. De informatie die je daar
vindt, kun je gebruiken om historisch juiste keuzes te maken. Onder de knop 'What
really happened', vind je een beknopt overzicht van de in de 'maze' voorkomende
historische feiten. Daaronder ook nog een tiental vragen, waarvan de antwoorden
als geheugensteuntje kunnen dienen.
Links boven op het openingsscherm staat nog een knop met de verwijzing naar de
geschiedenis website. Daar komt
deze 'maze ook vandaan. Gerangschikt naar leerjaar, onderwerp en een functionele
zoekmogelijkheid, kun je grote delen van de wereldgeschiedenis aan je voorbij
laten trekken. Als je alleen al de lijst met historische BBC producties ziet,
dan lijkt het einde van het traditionele leermiddel: het geschiedenisboek nabij.
Conclusie
Met Quandary uit de stal
van Stewart Arneil en Martin Holmes heeft internetleren er weer een mogelijkheid
bij gekregen. Goed geschreven 'action mazes' brengen de leerlingen tot een
actieve vorm van leren waardoor leerstof beter wordt verwerkt dan op de
traditionele manier. Wie leerlingen historisch besef wil bijbrengen laat ze als
een koning het land besturen en laat ze al die keuzes maken die geleid hebben
tot beslissingen over leven of dood.
Vakoverstijgend kunnen bijvoorbeeld bij Aardrijkskunde, Biologie en Economie op
het bekende simulatorspel Simcity geënte 'action mazes' worden ontworpen,
waarbij bij de besteding van het beschikbare geld voor het bouwen van een stad,
steeds keuzes moeten worden gemaakt en compromissen moeten worden gesloten
waardoor de leerling-bioloog aan zijn milieutrekken komt, de leerling-geograaf
garant kan staan voor een gave infrastructuur en de econoom de centen zo eerlijk
mogelijk tussen alle belanghebbende instanties verdeelt.
Wanneer deze ideale steden dan ook nog in landen worden gebouwd waar de
schooltalen worden gesproken, dan kunnen de leerlingen met één van die talen in
hun pakket mooi als tolk een bemiddelende rol spelen.
Wel moet, voordat de auteurs aan een 'action maze' beginnen, goed duidelijk zijn
in welke fase van het leerproces dit product wordt ingezet. Aan het eind daarvan
als toets, dat kan. Zo maar als een avontuur waar de lerenden de uitgang van een
doolhof moeten zien te vinden. Als een soort vragenlijst om het instapniveau van
een leerling te achterhalen. Zo zijn er nog wel meer gebruiksmogelijkheden te
bedenken, maar de allermooiste 'mazes' zijn die welke bijdragen tot het leren
oplossen van problemen. En wel, omdat dit de hoogste vorm van leren is, die veel
te weinig in het huidige onderwijs aan bod komt. Ik ben er van overtuigd dat
Qandary daar verandering in kan brengen.
Nieuwsbrief maart 2001
©
