LTM 4-2002

Tijdens een bezoekje aan ons eigen Kennisnet las ik toevallig op pagina http://internationaal.kennisnet.nl/ de volgende tekst: Neem deel aan eSchola! Duizenden scholen komen bijeen om ervaringen te delen, samen te werken, elkaar te inspireren, Europa te vieren en van elkaar te leren! Nieuwsgierig? Lees meer over eSchola op http://eschola.eun.org.

Wie niet nieuwsgierig is komt nooit iets te weten. Dus ging ik met één klik de grens over Europa in, waar ik op de website van eSchola welkom werd geheten door Angela Andersson, eSchola coördinator. Zij legt uit wat deze organisatie beoogt: 'eSchola aims at showing good ICT practice in Europe. It gives schools, teachers, pupils, administrators, cities and regions the opportunity to make visible what they are doing and to enable others to learn from it'.

De scholen die Angela Andersson bedoelt zitten achter een deur met daaronder de uitnodigende tekst:'Visit schools that are opening their doors to their European neighbours. Find out about their innovative ideas for new technologies'.

Met één klik ga je door de deur op zoek naar een collega en zijn leerlingen voor het leggen van contacten die een bijdrage moeten leveren tot meer kennis over dat ene Europa van nu. Het volgende scherm toont een tekening met 21 deuren. Er is echter een probleem: de namen onder de schooldeuren leveren in de meeste gevallen weinig informatie over de aard van de school en de taal waarin je te woord wordt gestaan. Daarom ben ik maar gewoon van deur naar deur gegaan, heb een blik naar binnen geworpen om daarna te constateren dat slechts een klein deel van het aanbod aan scholen een bezoek waard is.

Deze Finse school heeft samen met het College of Richard Collyer Horsham, uit Engeland, Rigas 99 vidusskola uit Litouwen, het Lyceum Inofyta Beotia, uit Griekenland en het Sint-Lievenscollege Gent uit België een Comeniusproject gedaan met de naam CoMedia, een samentrekking uit Comenius en Media. De deelnemende scholen hadden als onderwerpen gekozen: racisme, de euro en de Europese Unie. De leerlingen moesten over deze onderwerpen artikelen verzamelen en daarvan samenvattingen in het Engels sturen naar de andere vier deelnemers, waarvan er slechts één deze taal als moedertaal had. Deze artikelen vormden het uitgangspunt voor de discussie in de klassen, commentaar daarop werd ook weer rondgestuurd en op de websites van de scholen geplaatst. Aan het eind van het project werden alle meningen in een gemeenschappelijke krant gepubliceerd. De websites van deze vijf scholen verdienen alle aandacht, in ieder geval vanuit het leslokaal Engels, om kennis te nemen van het doeltaal-voertaal onderwijs van de deelnemers aan de projecten. Daarbij kan natuurlijk ook vanuit bijvoorbeeld de vaklokalen Geschiedenis, Economie en Maatschappijleer meegekeken worden naar deze vakoverstijgende manier van leren die tot navolging noodt.

Dit is geen school, maar een Zweeds project, bestemd voor leerlingen van basis- en voortgezet onderwijs die een afzonderlijk programma krijgen voorgezet. Op het openingsscherm de tekst: Welcome students and teachers to Woodland Network, a project which tries to get an answer to the crucial question: "Is our woodland feeling well?" Woodland Network is een interactief milieuproject waarbij leerlingen informatie over de toestand van een bos in hun eigen omgeving moeten verzamelen en de resultaten daarvan op het net moeten zetten. Leerlingen kiezen voor het niveau 10 tot 15 jaar of 15 + en krijgen hun lessen in het Engels, Zweeds, Duits, Grieks, Spaans, Engels, Frans, Italiaans, Hongaars en Roemeens. Docenten Biologie en moderne talen moeten bij het lezen hiervan toch op zijn minst likkebaardend deze schooldeur openen en binnengaan in een wereld van vakoverstijgend leren. Ze hoeven daar trouwens zelf weinig of niets aan te doen. De opdrachten komen uit Zweden. De leerlingen rapporteren direct aan het Woodland Network.

Je verwacht de zoveelste school, maar je belandt in de Alpen en wel op een fantastische website. Er is enorm veel informatie te vinden over bergen en holen, waar over je scherm kruipende en vliegende spinnen en vleermuizen leven. Waarschijnlijk bedoeld voor de thuismarkt, is deze website ook zeer goed bruikbaar in de combinatie van de lessen Aardrijkskunde, Biologie en Duits. Er is geen Engelse versie.

Dat de Europese Unie initiatiefnemer en geldschieter is van eSchola wordt duidelijk bij het zien van de onderwerpen, die op het openingsscherm staan van de website van deze school: Die Klasse 9a sorgt in diesem Jahr für den Wettbewerbsbeitrag zum Road Ahead Prize 2002. Das Thema lautet: Leben und Lernen in der EU. Met één klik kunnen leerlingen deze klas binnengaan. De voertaal is Duits. De nog jonge leerlingen werken in groepjes aan één van de 15 landen van Europa. Vanuit Nederland kunnen ze al die landen bezoeken en de informatie lezen die de Duitse kinderen verzameld en op de website hebben gezet. De school is verder nog zeer actief in een Comenius project. Im Sommer 2000 beginnen wir mit einem europäischen Comenius-Projekt. Es beiteiligen sich unsere Partnerschulen in Italien, England und Frankreich. Interessierte Schülerinnen und Schüler können sich über das internet zur Teilnahme anmelden. Dat zouden dan natuurlijk ook Nederlanders kunnen zijn! Maar ja, als die lezen wat deze school aan faciliteiten biedt, dan schrikt dat af: Am Marien-Gymnasium können die Schülerinnen und Schüler von 8.00 bis 17.00 Uhr im Internet arbeiten.

De website van deze Franse lagere school in de buurt van Toulouse heeft de aandacht getrokken van een Amerikaans schoolnetwerk en dat leverde deze school veel post op uit heel de wereld, maar vooral uit Amerika waar ook een speciale website is gebouwd, gewijd aan de stad en de streek (l'Union) van deze school.

Met één klik belanden de Amerikanen in Toulouse, waar ze in het Frans en Engels van alles te weten kunnen komen over deze stad. Zo maken Amerikaanse kinderen kennis met de taal en cultuur van een interessant deeltje van Europa. Achter deze schooldeur lijkt het me goed toeven.

Dit is het Lycée Pasteur in São Paulo, Brazilië, opgericht als Frans-Braziliaanse school. De site is opgezet door Barbara Dieu, EFL (English as a Foreign Language) teacher and coordinator of the Foreign Language Department. Zij beschrijft enkele eSchola projecten waaraan haar school heeft meegewerkt, zoals het in samenwerking met leerlingen van het Amsterdamse Berlage Lyceum uitgevoerde project over de gemeenschappelijke geschiedenis van beide landen. http://twinsite2000.tripod.com/timeline/front.htm.

Het zou jammer zijn als deze waardevolle, door leerlingen uit twee verschillende continenten ontworpen website ergens in Brazilië verstopt blijft. Dit project kan dienen als studieobject bij Geschiedenis, terwijl het Engels mooi is meegenomen.

Na een klik op deze deur verschijnt een welkomstscherm van deze school. Wie op het broodje klikt ziet meteen dat hij in Sofia Bulgarije is beland. De leerlingen van de school hebben zich ten doel gesteld via elearning vrienden te maken. Hoe ze dat aanpakken, doet hun docente Engels Violeta Tsoneva, violeta@fmi.uni-sofia.bg in 14 punten uit de doeken. Samengevat vraagt ze aan haar buitenlandse collega's en hun leerlingen om contact met haar op te nemen als er belangstelling bestaat voor een Making Friends Online Project met haar leerlingen. Wie daaraan begint moet een profiel van zichzelf schrijven dat wordt gepubliceerd op de website van de school. Op http://ourclass.hit.bg kunnen ze dan kijken naar de profielen van de Bulgaren en bepalen met wie ze e-mailcontact willen. Als de keus over en weer gemaakt is, stellen beide correspondenten elkaar vijf vragen die ze beantwoorden.
De leerling die deze laatste deur is binnengegaan, weet zeker dat hij veel te weten zal komen over een land dat wel in Europa, maar niet naast de deur ligt. Dat hij dan ook nog communiceren moet in een vreemde taal en wel met iemand voor wie dat ook het geval is, verhoogt het plezier, zeker als beiden elkaar begrijpen en begrip leren opbrengen voor elkaars cultuur.

Dit waren in mijn ogen de zeven beste websites van de in totaal 21 die achter de afgebeelde deuren van eSchola wachten op bezoek.

Ik kwam daar bij toeval via de portal van Kennisnet en verdeed veel tijd met het bezoeken van scholen en instellingen waar ik niets van enige didactische waarde kon vinden.

Dit wettigt mijn conclusie dat er ergens een instantie moet komen die criteria gaat opstellen waaraan websites van scholen of instellingen moeten voldoen waarna ze het recht krijgen hun deuren open te zetten voor bezoek van docenten en leerlingen van andere scholen om een samenwerkingsproject te starten. Dat zijn dan de scholen met een ster die in een database makkelijk zijn te vinden. Dit voorkomt nodeloos gezoek bij eSchola..

Er is aanbod genoeg. Volgens de tekst op de portal van Kennisnet zijn er duizenden scholen, die alleen al in eSchola 'hun ervaringen delen, samenwerken, elkaar inspireren en van elkaar leren'.

Reden voor mij nog eens terug te gaan op zoek naar nog meer scholen, die iets te bieden hebben aan onze autonome leerling, die uit zich zelf een school in Europa wil binnengaan om daar iets te leren dat niet in de leergang staat en dat zijn eigen docent hem niet kan bieden. Hij is zich er van bewust dat buiten zijn klaslokaal niemand hem meer verstaat, want de voertaal is altijd een andere dan zijn moedertaal.

De meeste leerlingen hebben weinig moeite om hun weg te vinden op internet. Met een klein duwtje van hun talendocenten, zullen ze dan ook best bereid zijn ook eens een school in het buitenland binnen te gaan om te kijken of ze daar iets kunnen leren. Als de docenten van de andere vakken, zoals Aardrijkskunde, Geschiedenis en Biologie dan ook nog helpen bij de uitvoering van de aangeboden projecten, dan wordt de doeltaal gewoon een communicatiemiddel en dat is precies zoals in het echte naschoolse leven. Een betere voorbereiding daarop lijkt me niet mogelijk.

Comeniusprojecten, te vinden op www.europeesplatform.nl. Comenius 1 is een actie ter ondersteuning van schoolpartnerschappen voor de ontwikkeling van Europese onderwijsprojecten.

Wat zijn de doelgroepen?
Alle soorten scholen (algemeen, beroeps- en technisch onderwijs); basisscholen, scholen voor voortgezet onderwijs en speciale scholen. De deelnemende landen zijn de vijftien EU-lidstaten, de EFTA-EEA (IJsland, Liechtenstein, Noorwegen) en enkele geassocieerde landen uit Centraal- en Oost Europa (Hongarije, Bulgarije, Tsjechië, Slovenië, Polen, Slowakije, Letland, Estland, Litouwen, Roemenië, Malta en Cyprus.

Wat is het doel?
Comenius 1 heeft vier hoofddoelstellingen:

De transnationale samenwerking tussen scholen bevorderen
Contacten tussen leerlingen in verschillende landen stimuleren
Mobiliteit en kennisoverdracht van docenten bevorderen
Het verbeteren van de kennis van de talen en culturen van Europese landen

Docenten en leerlingen van minimaal drie scholen uit drie verschillende Socrateslanden (waarvan minimaal één EU-land) werken samen aan één of meerdere onderwerpen die voor ieder van belang zijn. Deze onderwerpen moeten plaatsvinden binnen het lesprogramma van de leerlingen. Thema’s kunnen betrekking hebben op kunst, wetenschap, milieu educatie, Europees burgerschap, et cetera. Dit project kan maximaal drie jaar gesubsidieerd worden.