De meeste Engelse WebQuests zijn niet ontworpen voor het talenlokaal

In LTM nummer 4 reageert Sjef Roest op het negatieve artikel over WebQuests van de hand van Maarten de Jong. Roest beschrijft daarin zijn positieve ervaringen met WebQuests die hij zijn leerlingen voor zijn vak Engels had opgedragen. Hij geeft daarbij toe dat hij makkelijk praten heeft, want Engels of Frans dat zijn werkelijk twee werelden van verschil. Daarvoor hoef je maar te kijken in de database van de door Roest opgegeven website www.webquest.org. Daarin staat voor Frans slechts één WebQuest. Deze is dan ook nog uit Nederland afkomstig en heeft als titel ‘Découvrir l'Afrique francophone’. Het is een TalenQuest geschreven door Constance Schrijvers. Voor Duits staan er drie in, terwijl de lijst voor Engels behoorlijk lang is. Dat is ook niet zo vreemd. De WebQuests die in deze database staan, zijn geschreven voor het Amerikaanse onderwijs. Daarom zijn ze bijna allemaal Engelstalig en worden ze om die reden in dat land niet in het talenlokaal van het net geplukt, maar in de lokalen van de andere vakken. Dat is ook te zien in het zoekscherm van www.webquest.org. De docenten kiezen Engels als taal en daarna op onderwerp. Typ je bijvoorbeeld ‘Egypt’, dan krijg je maar liefst 12 WebQuests, die in Engelstalige landen natuurlijk worden ingezet bij Geschiedenis op het moment dat dit land daar op het programma staat. Wil een Amerikaanse collega Aardrijkskunde zijn leerlingen iets laten leren over ‘hurricanes’, dan staan hem over dit onderwerp vier WebQuests ter beschikking. Er zijn wel meer van deze databases, zoals deze:

WebQuest Boot Rack

Science	Math	Computers	Music	Environment	Social Studies

Early Childhood	Career Education	Art	Language Arts	Health	Physical Education

In deze database is voor alle vakken wel iets te vinden, zeker als je weet dat je voor Geschiedenis moet kijken onder Social Studies. Veel van de in die rubriek genoemde WebQuests hebben de Amerikaanse geschiedenis tot onderwerp, maar daartussen staat ook Adam of the Road, een juweeltje over de Middeleeuwen in Engeland: http://www.berksiu.k12.pa.us/webquest/Culbert/index.htm, met deze inleiding:

‘Welcome to the medieval world as portrayed in Elizabeth Janet Gray's novel Adam of the Road. You are living in the Middle Ages (950 AD - 1500 AD) in the country of England. Your home, city, school, activities, clothes and social interactions are vastly different than anything you are familiar with in your life time. This WebQuest will take you back in time to learn what your life is like as a young person growing up in England in the Middle Ages. It will also assist you as you read Adam of the Road with your class. Using what you learn, write a series of pen pal letters to someone living in the present.’

Ik denk dat Sjef Roest zijn leerlingen meteen aan het werk zet. Hij leest met zijn klas het genoemde boek. Zijn collega van Geschiedenis doet de WebQuest. Vakoverstijgend leren, prachtig toch?
En dan blijkt er een organisatorisch probleem te zijn. De leerlingen hebben wel allemaal Engels, maar niet allemaal Geschiedenis in hun pakket. Inventieve docenten Geschiedenis en Engels vinden hier wel een oplossing voor. Maar veel navolging zal zo’n combi-onderwijs niet krijgen. Toch is de oplossing heel simpel: zorg dat de leerlingen na drie jaar Engels zo’n grote receptieve woordenschat hebben opgebouwd en zo leesvaardig zijn geworden, dat ze Engelstalige WebQuests kunnen lezen en uitvoeren in andere lokalen dat die van hun talendocent. De grootste winst is dat leerlingen al op jonge leeftijd leren bij alle vakken Engelstalige bronnen te raadplegen en te verwerken. Dit is iets anders dan tweetalig onderwijs, dus zal er wel oppositie tegen dit voorstel komen uit een andere hoek.

De andere talen
Wat dan voor Engels kan, is voor Frans en Duits praktisch onmogelijk. Er is maar een gering aantal leerlingen binnen een school met de combinatie Duits/Frans en zaakvakken. Dus is er niet veel vakoverstijgends te leren.
Erger is nog dat het aantal Frans en Duitstalige WebQuests aanzienlijk minder is dan de Engelstalige. In een Franstalige zoekmachine vind je pagina’s vol WebQuests, maar de meeste daarvan zijn Engelstalig. Dat zelfde verschijnsel zal zich wel voordoen voor Duits. Je vindt met het woord WebQuest in de Franse Google wel enorm veel lesmateriaal bestemd voor FLE (Français, Langue Etrangère) en soms bij toeval ook wel een WebQuest.
Om Maarten de Jong toch nog een kans te geven zich te verzoenen met het verschijnsel WebQuest heb ik er hier een paar die me geschikt lijken voor het vaklokaal Frans. De ontwerper François Mangeot noemt ze ‘Cyberbalades’ en daarvan zegt hij: ‘Ces cyberbalades ont bien sûr comme objectif premier de distraire les cyberpromeneurs qui les parcourront, tout en leur faisant connaître le Dauphiné et pratiquer (modestement) le français’. In één van de cyberbalades met de titel Une fin de semaine dans le Dauphiné moeten de leerlingen een weekendreisje voorbereiden van Parijs naar Grenoble. Ze moeten alles zelf organiseren, reis, verblijf, uitstapjes, eten, drinken enzovoort. Bij elk onderdeel krijgen ze een paar internetbronnen ter raadpleging. Aan het eind moet elk groepje verslag uitbrengen aan de andere klasgenoten. Deze WebQuest-achtige oefeningen zijn te vinden op http://www.u-grenoble3.fr/espace_pedagogique/index.html. Het zou misschien een nuttige klus zijn voor de didactiekcommissies Frans en Duits om in hun taalgebieden het net af te speuren naar WebQuests en deze met een korte inleiding te presenteren aan het onderwijsveld. Misschien worden dan meer docenten net zo enthousiast hierover als Sjef Roest, alhoewel er waarschijnlijk niet veel collega’s zijn, die hun leerlingen daarbij zo goed begeleiden als hij. Maar als de WebQuest goed geschreven is, dan is dat ook niet nodig.