LEVENDE TALEN MAGAZINE 2006

terug

Moodle, een elo als Open Source

Naast de commerciële elektronische leeromgevingen (elo's), zoals BlackBoard, Fronter, TeleTop en N@tschool zijn er ook elo's gebaseerd op Open Source Software (OSS). Moodle is zo een course management system (CMS) waar iedere gebruiker toegang heeft tot de broncode en deze naar eigen inzicht kan aanpassen. De enige voorwaarde is dat anderen ook gebruik mogen maken van wat je hebt ontwikkeld. Vanaf www.moodle.org kun je gratis een moodle pakket downloaden. Omdat Moodle Apache, MySQL en PHP gebruikt, heeft een compleet installatiepakket de voorkeur. Voor een groot aantal talen waaronder het Nederlands is een taalmodule los te downloaden. Op dit moment zijn er al meer dan 8000 geregistreerde Moodle websites in 150 landen, waaronder natuurlijk ook ons land: http://moodle.org/sites/index.php?country=NL.
Moodle heeft alleen al op zijn website meer dan 75.000 geregistreerde gebruikers. Deze spreken 70 verschillende talen in 138 landen. Nieuwkomers wordt aangeraden te beginnen op www.moodle.org omdat daar in het Engels de internationale discussies zijn te volgen, maar uiteraard kan iedere belangstellende ook terecht in zijn of haar eigen taalgebied.
Professionele ontwikkelaars zijn continue bezig om Moodle te verbeteren. Docenten die al blij zijn enige computervaardigheid te hebben, hoeven daar geen bijdrage aan te leveren, maar kunnen zich oriënteren onder de knop using Moodle. Daarna vinden ze in het hoofdmenu in het linkerframe de knop Moodle Sites, die doorverbindt naar het landenoverzicht waar natuurlijk ook ons land bijstaat.
Een klik op Netherlands en je krijgt een lange lijst van 200 alfabetisch geordende websites te zien van scholen, instellingen en personen die tot de Moodle gebruikersgroep behoren. Sommige scholen tonen bij deze koppeling hun eigen website die bezoekers naar de klassen doorverwijst. Andere scholen openen met het Moodle scherm waarop je meteen kunt zien voor welke vakken en klassen de docenten deze elo inzetten. Het aantal daarvan varieert van twee of drie tot zo’n 14 vakken voor een groot aantal klassen zoals op het Ds. Pierson College in 's Hertogenbosch. Bij de meeste scholen meldt de ict-coördinator zich en kunnen bezoekers vervolgens eerst als gast inloggen, zoals is te zien op dit scherm: 

Achter alle vakken staan drie, symbooltjes met via de muiswijzer op te roepen betekenissen. Je komt zo te weten dat voor een bepaald van een klas gasten zijn toegestaan. Met een sleuteltje geven de docenten aan dat een cursussleutel is vereist. Onder het symbooltje met een i staat allerlei informatie over de lessen. Het is begrijpelijk dat achter bijna alle vakken het sleuteltje staat afgebeeld. De lessen zijn alleen toegankelijk voor de eigen leerlingen van de betreffende klas. Ze kunnen met hun gebruikersnaam en wachtwoord inloggen. Ik heb het op een paar scholen geprobeerd. Ik kreeg wel een account aangeboden als bezoeker, maar geen toegang tot de lessen. Om die reden ben ik vakken gaan zoeken bij de gebruikersvereniging. 

Gebruikersvereniging
Moodle heeft een Nederlandstalige gebruikersvereniging in België en in ons land. De website van de Nederlands/Belgische Moodle gebruikersvereniging is te vinden op http://moodle.org/course/view.php?id=13. Deze website heeft een open forum en een knop waaronder de laatste nieuwtjes staan vermeld. Gebruikers kunnen hulp vragen voor Moodle-gerelateerde problemen. Bovendien zijn er ook nog forums voor discussies over de onderwijspraktijk met Moodle voor het basis - voortgezet - en hoger onderwijs. Vanaf deze website kun je ook doorklikken naar de scholen in ons land en België. Bij het voortgezet onderwijs vind ik slechts één forum voor één vak, namelijk wiskunde.

Een pionierster
Via een omweg krijg ik de kans om als leerling in te loggen en oefeningen te maken in het leslokaal van Moodle docente Henny Jellema in de Internationale Schakelklas (ISK) van de Lieven de Keyschool in Haarlem. Op het openingsscherm  http://moodle.etine.nl/  heet ze de bezoekers welkom. Ze heeft oefeningen opgenomen voor Nederlands, Frans, Engels, Duits en Geschiedenis. Het is de moeite waard om even bij een paar vakken te gaan kijken.
Bij Nederlands staat spelling op het programma. Toen ik me daarvoor met één klik aanmeldde ontving ik per omgaande een ontvangstbevestiging: Welkom bij Spelling! Eén van de eerste dingen die je zou moeten doen is het invullen van je gebruikersprofiel, zodat we wat meer over jou te weten kunnen komen. Deze automatisch gegenereerde antwoorden hebben het voordeel dat ingelogde leerlingen beseffen dat de docent weet wie met de oefeningen gaat werken.
De spellingsoefeningen zijn gegoten in de vorm van drie in moeilijkheidsgraad oplopende dictees. Bij de eerste staat als inleiding: Dit is een dictee. Je luistert en typt dan het woord in het tekstvak. Je kunt op 'hint' klikken voor hulp, maar dan gaat je score omlaag. Hetzelfde als je op 'toon het antwoord' klikt. Dit is een uitstekende optie. Leerlingen weten graag waar ze aan toe zijn. Ze horen tien losse woorden die ze in het daarvoor bestemde vakje moeten typen. Ze moeten dit net zo lang doen totdat het woord goed geschreven is. De controle hierop is uitstekend. Na deze oefening gaan ze naar de volgende. Daar moeten ze hele zinnen opschrijven. Ze horen er twee. Ze zetten een punt bij de pauze en moeten dus opnieuw met een hoofdletter beginnen. In de zinnen staan de losse woorden in zinsverband. Henny Jellema gaat er terecht van uit dat ze die nu wel kunnen schrijven. Deze oefening is ook weer geheel interactief, dat wil zeggen, dat de leerlingen bij elk gemaakte fout feedback krijgen. Ze kunnen een hint vragen of met een klik de zinnen op het scherm halen. Ze zien dan de schrijfwijze daarvan. Het lijkt me een uitstekende oefening voor leerlingen van de ISK voor wie meestal onze taal een vreemde is. Deze docente vernieuwt met deze zelf ontworpen en opgenomen dictees het onderwijs vanuit haar eigen vaklokaal. Het zijn nog allemaal losse, maar wel didactisch verantwoorde oefeningen. Met hulp van vakcollega’s uit de Moodle gebruikersgroep kan dit begin uitmonden in een volledige cursus luister- en schrijfvaardigheid voor NT2.  

toets chapter 1.1.

Luister naar het gesprek tussen Joyce en Kim. Er zijn korte pauzes tussen de vier vragen. Klik dan het juiste antwoord - a of b - op de vraag aan. Je moet op het vraagtekentje klikken.

Acting

last question 1 / 4next question

 klik hier 

Voor Engels heeft ze veel luistermateriaal gemaakt, soms gecombineerd met lezen. Er zijn ook woord- en grammaticaoefeningen. Om echt te communiceren in de doeltaal is er een chatbox Engels. Luister- en spreekvaardigheid zijn in het voortgezet onderwijs de minst geoefende examenonderdelen. Ze zijn ook lastig in volle klassen. Daarom is het een prima optie om de docent te laten vervangen door computer gestuurde oefeningen. De leerlingen luisteren individueel buiten de taalles naar de teksten, beantwoorden de vragen om te laten zien dat ze de inhoud hebben begrepen. De betere leerlingen kunnen dan ook nog even tijdens de les in de doeltaal samenvatten wat ze hebben beluisterd.
Ook bij Frans allerlei zelf ontworpen luistermateriaal. Met dit oefenmateriaal kunnen de leerlingen zelfstandig in eigen tempo aan de slag. Ze krijgen feedback, hints en kunnen, afhankelijk van hun niveau, daarna in de klas in de doeltaal komen vertellen wat ze hebben beluisterd. De serie la vie de Patrick begint heel eenvoudig met het beluisteren van een serie losse woorden, waarvan ze de juiste uit een lijst moeten kiezen. Vervolgens zien de leerlingen de Nederlandse betekenis van de woorden en moeten ze uit de lijst het daarbij passende Franse woord kiezen. Dat zijn simpele oefeningen, maar daarna zou je dezelfde woorden de leerlingen voor kunnen zetten in de zinnige originele context waaruit ze afkomstig zijn. Zo leren ze ook met teksten omgaan, die ze op een hoger niveau tijdens de les even in de doeltaal komen samenvatten. Het is jammer dat de woorden niet zijn ingesproken door een francofoon. Deze actieve docente kan misschien in de internationale Moodle gebruikersgroep een francofone collega bereid vinden woorden en teksten voor haar in te spreken. Met de tegenwoordige snelle kabel- en dsl-verbindingen zijn dit soort MP3 bestanden binnen mum van tijd op de plaats van bestemming.

omhoog

© John Daniëls