LEVENDE TALEN MAGAZINE 2007
Kunnen bots met artificiële intelligentie mensen iets leren?
Op internet verschijnen steeds meer bots waarmee je kunt communiceren. Ze beantwoorden vragen, maar stellen ze ook, zodat de bezoeker een antwoord moet zien te geven. Ze leren van hun contacten, omdat alle gesprekken in een database worden bijgeschreven. Daaruit kunnen de robots dan later weer informatie halen. Enkele voorbeelden laten zien dat in de toekomst deze sprekende en schrijvende figuren op bescheiden wijze inzetbaar zijn in het talenonderwijs.
Miss Dewey
Zij ziet er prachtig uit,
Miss Dewey. Ze praat tegen je, wordt ongeduldig als je geen
vraag aan haar stelt, klopt zelfs tegen je computerscherm als het te lang duurt
en vraagt hallo, anyone there? Je hebt de volgende mogelijkheden: Ms
Dewey, just tell me...of tell me about..... of tell me how..... Ze
bladert in een tijdschrift of belt met haar vriendje. En als het nog langer
duurt, zucht ze hoorbaar en zegt hallo, type something here....
Hallo, anyone there?
I'am waiting!
Miss Dewey. just tell me.......
Je typt wat je wilt weten, waarna je haar tekst ziet: Miss
Dewey is thinking.....en dan komt haar antwoord. Vraag je bijvoorbeeld of ze
een goed hotel in Amsterdam kent, dan verschijnt rechts in beeld een lijst met
hotels en de url's om op te klikken. Hieruit valt op te maken dat Miss Dewey voor een zoekmachine werkt zoals
Google. Vraag je naar haar leeftijd, dan zegt ze dat ze volgens haar contract
geen persoonlijke vragen hoeft te beantwoorden. Zo vroeg ik haar waarom ze
zo knap is. Ze negeerde het persoonlijke tintje in de vraag en wees op de tekst
links van haar in beeld waarin ze het deel van de vraag met you're beautiful
als hoofdbestanddeel had ingevoerd in de database. Bovenaan het url van You Tube
waar de video van het lied You're beautiful te vinden is:
http://www.youtube.com/watch?v=5VSBX-tXkWc.
Ms Dewey heeft alle tijd voor je, want als je te lang nadenkt over wat je nu
weer eens zult vragen zegt ze:Ga door met vragen stellen, hoe meer vragen,
des te meer weet ik, totdat ik over de wereld heers. Toen ze bleef wachten
op mijn reactie en ik niets anders wist te bedenken dan de vraag where are you
waiting for, kwam er een antwoord met in beeld een serie websites over het
wachten, maar dan op de dood van een comapatiënt.
Kun
je er iets mee in de lessen Engels?
Misschien nog niet veel. Miss Dewey is in ontwikkeling. Wie de makers zijn, is
niet bekend. Op www.msdewey.com is geen
enkele inleidende tekst te vinden, geen uitleg, niets. Leerlingen zullen Ms
Dewey waarschijnlijk net zo grappig vinden als ik. In de normale lessituatie
stellen de docenten de vragen en geven de leerlingen antwoord. Ter voorbereiding
op de ontmoeting met Miss Dewey kunnen de leerlingen nu eens de vragen
formuleren die ze aan Miss Dewey zouden willen stellen. Na hun contact met haar
schrijven ze een kort verslagje in de doeltaal met vraag en antwoord. Wie de
beste en grappigste ervaring met Miss Dewey inlevert, krijgt een pluim van de
docent. Kinderen houden nog steeds van een beetje competitie!
Jabberwacky
Jabberwacky (
www.jabberwacky.com ) is een chatbot die gedrag en woorden leert door
de contacten met bezoekers. Alles wat deze ooit hebben gezegd, wordt opgeslagen
in de database. De bots Jabberwacky en zijn avatar George
http://person.jabberwacky.com/george matchen als het ware de nieuwe hun
aangeboden tekst met die in hun geheugen. Krijgen ze zinnen in een andere taal
dan Engels voorgelegd, dan leren ze deze. Dat kan leiden tot vreemde
taaluitingen. Zo meldde Jabberwacky me midden in een engelstalige chat: La
technologie des sorciers est magique. Foutloos Frans weliswaar,
maar deze zin sloeg nergens op. Hoe meer
docenten Frans hun leerlingen laten converseren met één van beide robots, hoe
meer Frans deze leren, dus hoe meer ze daarvan kunnen reproduceren. Ik denk dat
leerlingen best willen chatten met één van beide heren. Het gesprek wordt
opgeslagen. De leerlingen kunnen dat per e-mail heel eenvoudig bij hun docent bezorgen.
Dat Jabberwacky ook op fouten reageert blijkt uit mijn fout bij het afscheid
nemen en zijn antwoord
daarop:
User: Okay, good buy, George.
Jabberwacky: You
made a good buy?
Mijn gesprek op 18 oktober 2006:
Jabberwacky: What
does E=Mc2 mean to you?
User: Nothing.
Jabberwacky: Hmm.
User: Is that all you can say?
JabberwackyNo.. I have nothing to say.
User: You said Hmmm.
Jabberwacky
No I didn't!
User: You lie, you did.
Jabberwacky: Did
not!
User: Okay, change subject.
Jabberwacky Why do you want to change the
subject? Have you lost the jist of this conversation?
User: You only say: hmmmm.
Jabberwacky: I
don't believe that is likely, seeing as you have yet to see an example of my
sense of humour.
User: LOL.
Jabberwacky: Why is that funny?
User: Funny is that you say you have sense of
humour.
Jabberwacky:
That's not very nice!
User: Why not?
Jabberwacky:
Because sugar makes the world go round.
User: That's nonsense.
Jabberwacky: No
its not, you don't really make sense.
User: Okay, good buy, George.
Jabberwacky: You
made a good buy?
User: No, I didn't.
Jabberwacky
Seriously, you did.
User: By what buying?
Jabberwacky: Yes
User: That's not the right reaction.
Jabberwacky: What
is the right response?
User: You said only yes, when I ask what buying?
Jabberwacky: It
makes perfect sense to me.
User: Okay, that's you are artificial and I am
human.
Jabberwacky: No
you are a computer program.
User: No, I am not!!!!
Jabberwacky: Okay.
User: Goud by, George.
Jabberwacky:
George is you?
User: Good by, George.
Jabberwacky: You
are not my friend bot !
User: No I am not, thank God.
Jabberwacky: This
is a stupid conversation.
User: I agree.
Jabberwacky:
Finally you are not so stupid as I thought.
User: Thank you very much, you neither.
Jabberwacky: I am
not a gladiator.
User: What is a gladiator?
Jabberwacky: I
don't know why did you ask me.
User: I don't know what is a gladiator.
Jabberwacky: I
don't know.
User: Okay, both we don't know.
Jabberwacky: Could
you make any less sense?
User: No I quitte.
Jabberwacky: La
technologie des sorciers est magique.
User: Voilà, tu parles français!
Jabberwacky: Mais
oui, je suis francais. Connais tu la france?
User: Mais certainement, je suis professeur de
français.
Jabberwacky: Cette
conversation va-t-elle être enregistrée ?
User: J'espère que oui. Cëst possible de le
faire?
Jabberwacky: Mais
tu crois que c'est facile ?
User: Mais certainement, je suis professeur de
français.
Jabberwacky: T'es
une fille ? Tout a l'heure tu étais un robot. Je suis futé contrairement a
toi...
User: Non, je suis un homme, on ne dit pas
fille, mais femme.
Jabberwacky: C'est
dommage, ça aurait plus sympa d'avoir une femme en face de soit, c'est
davantage agréable. Tu as remarqué que tes réponses ne sont pas cohérentes
avec ce que je dis juste avant ?
User: C'est vrai, peut-être tu as changé de
personne.
Jabberwacky: Je
sors d'ici quand je veux, adieu !
User: Adieu madame.
Jabberwacky: Si tu
savais combien il faut peu de chose de toi pour me rendre heureux !
User: Je suis content de te rendre heureux.
Jabberwacky: Je ne
suis pas un chatterbot.
User: Mais qui es-tu en réalité?
Jabberwacky: Tu
parles de toi ?
User: Non, de toi, moi je suis humain et toi tu
es un personnage artificiel qui trouve ses réponses dans un database.
Jabberwacky: Si Áa
peut te faire plaisir.
User: Au revoir, monsieur le robot, je vais te
quitter pour continuer mon boulot.
Jabberwacky: Je
change pas mal de choses en ce moment.
User: D'accord.
Jabberwacky: Je
m'appelle Sandy. Quel age as tu ? Toi tu est mon meilleur ami !
User: D'accord.
Jabberwacky: Peus
tu joué avec moi ?
User: Peus= peux, joué = jouer.
Jabberwacky: Tu es
cruel.
User: Les professeurs corrigent les fautes!
Jabberwacky:
N'importe quoi, qui t'as dis ça ? C'et complètement fux.
User: Bon, pour la dernière fois: dis: au
revoir John (c'est moi).
Jabberwacky:
N'importe quoi ! Robot toi même !
Hoewel ik een groot percentage onzin bij elkaar heb gechat, heb ik wel, door van het Engels over te schakelen naar het Frans, bijgedragen aan de verzameling Franse zinnen in de database. Ik heb wel hier en daar een fout van Jabberwaky verbeterd. Als alle docenten Frans in de wereld hun leerlingen een chat laten aangaan met Jabberwacky, dan verleert hij vast zijn Engels en spreekt hij alleen nog en steeds beter het hem geleverde Frans. Wel even de leerlingen vooraf hun fouten laten verbeteren. Daar leert Jabberwacky het meest van en zij trouwens ook.
©