Inventarisatie van digitaal leermateriaal, een project van Kennisnet
Internetonderwijs 3
Digitaal via internet geleverd lesmateriaal moet net zo geordend worden aangeboden als in de traditionele leermiddelen. Die ordening in een materiaalbank moet dan wel aan de zoekbehoefte van docenten en leerlingen voldoen. Elke zoekactie begint bij onderwijstype, leerjaar, klas, vak en onderwerp. Zoals aangetoond in LTM 3 en 4 lukte het Kennisnet niet om materiaalbanken als de Didactobank, Davindi en Samen Zoeken zo op het net te zetten dat docenten en leerlingen er gemakkelijk en snel de gewenste leerstof in kunnen vinden. Om die reden kreeg Kennisnet van OC&W de opdracht een inventarisatie te maken van beschikbaar digitaal leermateriaal. Deze inventarisatie was nodig omdat ‘er wel al veel materiaal bestaat, maar dit niet goed te vinden is’. De vindbaarheid van internetbronnen is nu eenmaal een voorwaarde voor het goed functioneren van een materiaalbank. De inventarisatie van Kennisnet zou dus tot betere zoekresultaten moeten leiden.
Edurep
De inventarisatie (
http://digitaalleermateriaal.kennisnet.nl/inventarisatie ) is een
verzameling links met een korte omschrijving. Kennisnet noemt ze ‘collecties’
die in één centrale voorziening onder de naam Edurep bijeen staan. ‘Het is een
netwerk van educatieve databases dat de mogelijkheid biedt leermateriaal voor
onderwijs op uniforme wijze vindbaar te maken. Aanbieders zijn uitgeverijen,
onderwijsinstellingen en cultureel-maatschappelijke organisaties’.
De genoemde aanbieders moeten digitaal lesmateriaal ontwikkelen dat via de
zoekmachine van Edurep vindbaar wordt gemaakt. Daarna moet het nog door
zogeheten implementators worden gearrangeerd voordat de gebruikers er iets van
hun gading in kunnen vinden. Edurep is in ontwikkeling en
is nog niet doorzoekbaar per vak, afdeling en klas van het voortgezet onderwijs.
Zoeken op vak
Die mogelijkheid is er wel als je klikt in het linkerframe van de openingspagina
op de knop zoeken. Vervolgens levert de vierde koppeling in het rolmenu
‘een overzicht met per vak bronnen van bruikbaar leermateriaal in het VO’. Deze
bronnen zijn afkomstig van ruim 400 docenten van het voortgezet onderwijs die
per vak zijn opgeslagen. Kennisnet heeft daar digitaal materiaal van commerciële
en niet-commerciële aanbieders aan toegevoegd.
In een korte omschrijving van de collectie is aangegeven of het materiaal vrij
te gebruiken is of alleen na registratie of dat het om een commerciële collectie
gaat. Verder is aangegeven om wat voor soort digitaal leermateriaal het gaat,
namelijk een informatie-eenheid of een leereenheid. Volgens de ontwerpers: ‘bij
een informatie-eenheid is een inhoudelijke context aangebracht, maar nog geen
didactische leercontext toegevoegd’.
Bruikbaar en onbruikbaar
Voor Duits zijn een kleine dertig collecties verzameld, de commerciële methoden
van de uitgevers en de examenbundels niet meegerekend. Het blijft een
inventarisatie en geen materiaalbank, want een docent of leerling op zoek naar
gratis digitaal luistermateriaal, moet de meeste collecties langs op zoek naar
podcasts. Omdat elke collectie is voorzien van een korte inleiding, zie je of je
zoekopdracht wel of niet is geslaagd.
Zo staat in de rubriek ‘videoverzamelingen’ ook Teleblik Duits, maar in deze
collectie met allerlei ingeblikte radio- en televisieprogramma’s is de
gebruikstaal Nederlands. Ook het aan de leerlingen zeer bekende You Tube hoort
niet in de collectie bij Duits, maar weer wel de Duitstalige pendant daarvan
Clipfish (http://www.clipfish.de/ ) met
allerlei korte filmpjes.
In de rubriek ‘informatieverzamelingen algemeen’ staat de daar ook niet thuis
horende maar wel zeer bruikbare collectie Audio Lingua (www.audio-lingua.eu).
Deze collectie staat omschreven als 'community' database van authentieke
audio-bronnen die zijn opgenomen door Duits sprekenden voor een onderwijskundig
of persoonlijk gebruik’. Het zijn korte gesproken tekstjes van maximaal 2
minuten in het Frans, Duits, Engels en Spaans. Ze zijn ingedeeld volgens het
Europees Referentie Kader (ERK), geordend op tijdsduur, thema, vrouw of
mannenstem en leeftijd. Zoals bij veel van dit soort uitwisselingsprogramma's
vind je er een rating en een lijst met de laatste inzendingen. In de
leeftijdscategorie van onze leerlingen staan onderwerpen die je meestal ook in
de traditionele leergangen tegenkomt. Deze gratis collectie is onmisbaar voor
luister- en spreekvaardigheidstraining en hoort dus in de elo of op de website
van elke school te staan.
In dezelfde rubriek staat ook de onbruikbare collectie van Stepnet, want dat is
‘een website voor alle vakken van de tweede fase, met een uitgebreide
opdrachtenbank bij actuele artikelen uit vijf landelijke Nederlandstalige
kranten’. Er kan best eens in een van die kranten een artikel met een Duits
onderwerp staan, maar daarvoor hoeven docenten Duits en hun leerlingen niet naar
het Nederlandstalige Stepnet.
Voor het lezen en beluisteren van teksten in de schooltalen sturen veel docenten
hun leerlingen al naar het zeer bekende Kidon.Media Link (http://www.kidon.com/)
met honderden media links, zoals die van kranten, tijdschriften en radiostations
van de dag zelf. Deze gratis leverancier van dagelijks ververste medialinks
verdient zeker een aparte plaats in de collecties van de moderne vreemde talen.
De collecties van WDR en Tagesschau, twee Duitse nieuwssites en Vorleser.net,
website met luisterboeken horen thuis in de rubriek ‘Video/audio’. Nu staan ze
verloren tussen de ‘informatieverzamelingen algemeen’.
De inventarisatie is dus nogal slordig opgezet. Kennisnet is een portal met als
taak vakdocenten en hun leerlingen in contact te brengen met websites waar
informatie, kennis en vaardigheden te vinden zijn. Wat het voortgezet onderwijs
betreft met zijn verschillende vakken kan Kennisnet volstaan met alleen een
verwijzing naar de vaklokalen van de Digitale School, want daar is behoorlijk
wat gratis goed gerubriceerd digitaal lesmateriaal te vinden.
Scholengemeenschap Oscar
Romero
Een eigen collectie is weggelegd voor de sectie Duits van de scholengemeenschap
Oscar Romero in Hoorn. Volgens het onderschrift heeft de sectie Duits van de
school deze website ontwikkeld en er luistervaardigheidmateriaal, leesopdrachten
en een keur aan Hot-Potatoes oefeningen opgezet. Het gebruik is vrij. Op het
openingsscherm kun je allerlei klassen kiezen, maar ook vaardigheden zoals
luisteren. Op die pagina aangekomen, kun je ook nog een keus maken voor onder-
of bovenbouw. Voor de 2e en 3e klassen heeft docent P. van
den Boorn voor de leerlingen van zijn school, maar ook voor die van alle andere
een behoorlijk aantal luisteroefeningen klaargezet, aangevuld met Hot Potatoes
controlevragen. Het zijn aantrekkelijke oefeningen, vooral door het gebruik van
afbeeldingen en de korte luisteractiviteit van enkele minuten.
Dit waardevolle lesmateriaal is ook te
vinden in het vaklokaal Duits van de Digitale School (
http://wp.digischool.nl/duits/ ).
Dus kunnen docenten en hun leerlingen beter de omweg naar de inventarisatie van
Kennisnet omzeilen en daar meteen heen gaan. Zij vinden dan de zeer
gebruikersvriendelijke uitnodiging: ‘klik op wat je wilt oefenen of weten’.
Daarbij krijgen ze de keus uit: Spreken, Luisteren & Kijken, Schrijven,
Grammatica, Woordenschat en Lezen. Na de klik op Luisteren & Kijken, kies je
beginners of gevorderden. Bij beginners staat de koppeling naar het vaklokaal
Duits van de scholengemeenschap Oscar Romero en bij gevorderden een grote
verzameling korte en lange pod- en vidcasts.
Als je alleen al in het digitale vaklokaal Duits kijkt, dan heb je als leraar
met je leerlingen zonder te zoeken heel eenvoudig toegang tot alle gewenste
digitale leermiddelen waarmee de leerlingen individueel en zelfstandig aan de
slag kunnen. Daar te komen via de omweg van Edurep en de bijeengebrachte
collecties van Kennisnet, betekent veel tijdverlies.
(wordt vervolgd)
©
