Web in de klas 1
Alle vakken in beeld & geluid via www & beamer

Met een beamer, een computer en een breedbandverbinding in hun lokaal, kunnen docenten hun leerlingen alle mogelijke van het internet of van elders afkomstige leerstof op het scherm laten zien. Het programma OSP, dat daarbij van dienst kan zijn, is te vinden op www.webindeklas.nl.

Online Sheet Producer (OSP) 
OSP is een computerprogramma dat, zoals de S en de P aangeven, sheets kan produceren. De sheet dankt zijn ontstaan aan de overheadprojector, de moderne vervanger van het traditionele schoolbord. In OSP zijn de sheets echter geen licht doorlatende beschreven of bedrukte velletjes, maar keurig in mappen in de computer opgeslagen webpagina’s, die op elk gewenst moment kunnen worden opgeroepen en met de beamer vertoond.
Met behulp van OSP brengen docenten beeld, video, geluid en tekst in de klas. Hoe ze dat moeten doen, staat in de uitgebreide handleiding van de hand van Erwin de Vries en Peter van Rees op de site webindeklas.
OSP werkt als een gewone editor, zoals Word of het gratis bij Windows meegeleverde WordPad. Je kunt er dus tekst mee schrijven, knippen en plakken, uit andere programma's kopiëren, elk gewenst lettertype kiezen, de grootte daarvan en de kleur, afbeeldingen invoegen, schermafdrukken maken, alle soorten pagina’s maken, ook met tabellen, de pagina’s een naam geven en in mappen opslaan. Zo werkt elke tekstverwerker. Je hoeft een url niet te typen, je kunt het zo in het tekstvlak plakken na het vanuit de browser te hebben gekopieerd.
Voor het uploaden van de pagina's ben je niet meer afhankelijk van aparte software maar alles zit in het programma. Een gebruikersnaam en wachtwoord zijn voldoende. In technische termen is hier sprake van een 'content management systeem': de inhoud van de pagina's wordt opgeroepen uit een database, die je met het programma online kunt vullen.
Je kunt sheets of delen daarvan ook printen, bijvoorbeeld ten behoeve van zieke leerlingen. En als deze beschikken over een computer, een internetaansluiting en een mailadres, dan kun je ze de betreffende sheets ook per telefoon of kabel thuis bezorgen.
Nog mooier natuurlijk is de mogelijkheid van OSP om leerlingen ook sheets te laten aanmaken en te laten versturen naar de schoolserver. Ze krijgen de functie van redacteur en een wachtwoord. Het voordeel hiervan is dat niet altijd de docent achter zijn beamer en zijn zelf gefabriceerde sheets hoeft te zitten, maar ook leerlingen aan de klas kunnen laten zien wat voor interessante zaken ze op internet hebben gezien. Riskant is dat niet, want de leerlingen kunnen geen ‘gebruikers beheren’ of de configuratie wijzigen en dat is maar goed ook, want een geintje is gauw uitgehaald.  
Veel docenten maken al individueel of in groepsverband extra les- of toetsmateriaal bij hun gebruikte leergangen of werken met eigen gemaakt lesmateriaal. Ze kunnen nu hun verzameling eenvoudig met OSP bewerken, opslaan en digitaal verspreiden. Dit is ongetwijfeld een aantrekkelijke vooruitgang in vergelijking met alle traditionele tekst- beeld- en geluidsdragers

Aanmelden, de handleiding lezen en beginnen
Als je op www.webindeklas.nl bent aangeland, kun je klikken op producten om informatie te lezen over de Online Sheet Producer, op demo, om voorbeelden te zien van wat je met dit programma kunt doen en je klikt op downloads om de handleiding van de OSP als pdf-file op te roepen en eventueel op de eigen computer op te slaan. (Zie kader voor de door de ontwerpers verstrekte informatie over werkwijze en kosten).
Ben je aangemeld, dan krijg je een gebruikersnaam en wachtwoord. Na het inloggen zie je het scherm waarin je aan de slag kunt gaan. Onderaan staat: pagina wijzigen of toevoegen. Klik je daarop, dan kom je in het volgende scherm, waarna je kunt beginnen met schrijven.

Inhoud van de pagina :

Wie een beetje vertrouwd is met tekstverwerken, herkent de meeste symbooltjes. In het tekstvlak kun je meteen beginnen te typen, uiteraard een inleiding over wat je gaat laten zien. In de handleiding staat een duidelijke en beknopte uitleg van de werking van alle knoppen.

De kosten
Voor de prijs hoeft een school dit programma ook niet te laten liggen. Het biedt docenten, die dat willen en kunnen, allerlei mogelijkheden om op het internet te experimenteren met het ontwerpen en opslaan van lessen. 

 
Hoe en wat
Het antwoord op de vraag hoe je iets aan een klas kunt laten zien en horen is dus: met een computer, een beamer, een scherm en OSP. Nu nog het antwoord op de vraag: wat laat je dan zien en horen?
Het antwoord op die vraag is te vinden op http://www.webindeklas.nl/ek/index.php . Daar vind je de lessen, die Erwin de Vries, docent Duits aan het Willem Lodewijk Gymnasium in Groningen heeft ontwikkeld uit de leergang Linie Eins (WN Groningen), maar ook lessen over allerlei onderwerpen, die hij haalt uit het archief van Wochenschau http://www.wochenschau-archiv.de , of die hij betrekt van het Goethe Institut http://www.goethe.de/ en van het Deutsches Historisches Museum http://www.dhm.de/ . Hij heeft de volgende les over de eerste wereldoorlog in de Online Sheet Producer gezet:

Der Erste Weltkrieg

                                                               

 Otto Dix, Sturmtruppe geht unter Gas vor

0 Vorwort
1 Einstimmung
2 Anlauf
3 Stellungskrieg
4 Kriegsende
5 Not
6 Quellen 

Het eerste onderdeel biedt een combinatie van luister- en leesvaardigheid. De daarbij horende vraag is een mooi voorbeeld uit de literatuurles.

1 Einstimmung

Höre dir folgendes Lied an und lies es eventuell mit. Es stammt von Walter Mehring, heißt ’Oratorium von Krieg, Friede und Inflation’ und stammt aus Mehrings Schauspiel ’Der Kaufmann von Berlin’ aus dem Jahre 1929. Dieses Lied wird dich auf die Reise durch den Ersten Weltkrieg begleiten.

1 Das Lied hat ironische, aber auch sehr tragische Stellen. Schreibe für beide Behauptungen zwei Textstellen auf, die das begründen.

Walter Mehring

In het voorwoord vinden de leerlingen ook klikklaar de antwoordformulieren, die ze zelf kunnen downloaden en printen. De te beantwoorden vragen staan steeds in blauw bij de teksten van de verschillende onderdelen. Nadeel van deze traditionele aanpak is echter het correctiewerk voor de docent, die de antwoorden zowel op inhoud als op vorm moet beoordelen. Laat je de schrijfvaardigheid buiten beschouwing, dan kun je dit onderwerp beter onderbrengen bij geschiedenis. Want, waarom zouden leerlingen met één van de zaakvakken in het pakket niet als bron mogen gebruiken wat hun in de Duitse les is aangereikt? Dit lijkt me een zinvolle invulling van wat niet voor niets vakoverstijgend leren wordt genoemd.
In februari heb ik lessen Duits bijgewoond van de ontwerper van de OSP, Erwin de Vries en van zijn collega Engels Bram de Bruin van de Katholieke Scholengemeenschap in Hoofddorp, die ook werkt met de Online Sheet Producer. Deze beschikt echter niet over een beamer en een internetaansluiting in zijn lokaal, zodat hij is aangewezen op het computerlokaal.
Na de lessen op beide scholen te hebben waargenomen kon ik de conclusie trekken dat, als scholen de klaslokalen van vooral moderne vreemde talen en zaakvakken zouden uitrusten met beamers, internetaansluitingen en de OSP, de computerlokalen kunnen worden opgedoekt, want uitstapjes daarheen met dertig leerlingen zijn tijdrovend en zinloos.
Het verslag van van mijn lesbezoeken staat hier.
↑

© John Daniëls