De OnderwijsVernieuwingscoöperatie (OVC) is verhuisd naar VO-content. Het ontworpen lesmateriaal is ondergebracht bij Stercollecties: http://www.vo-content.nl/stercollecties. De hyperlinks in deze artikelen werken dus niet meer.

De Onderwijsvernieuwingscoöperatie en de moderne vreemde talen (3)

De OnderwijsVernieuwingsCoöperatie (OVC) wil scholen voor de aanvang van het schooljaar 2009-2010 voor de meeste leerjaren gearrangeerd digitaal leerboekvervangend leermateriaal leveren. Voor de onderbouw hebben de leermateriaalarrangeurs (LMA’s) al heel wat in de matrix staan voor de uitprobeerfase. Docenten kunnen het leermateriaal van hun vakcollega’s beoordelen en eventueel voorzetten aan hun leerlingen  (http://www.inhetonderwijs.com/showcontent/). Voor Engels zijn de drie thema’s ‘personal’, ‘family&friends’ en ‘shopping’ klaar.

In de informatiebrochure 'Digitaal leermateriaal arrangeren in de OVC' legt projectleider Nico van Egmond uit dat de leermateriaalarrangeurs (LMA’s), door verschillen in de lespraktijk op de scholen, moeilijk tot overeenstemming konden komen over een gemeenschappelijk didactisch concept voor de onderbouw. ‘Je kunt het wel eens worden over het belang van taakgericht werken, projectonderwijs, het Europees referentiekader, keuzemogelijkheden voor de leerlingen, samenwerkend leren, ict-ondersteuning, web- en talenquests en taaldorp, maar daarna komt de vraag hoe je al deze vernieuwingen in de eigen lessen moet toepassen. Docenten maakten zich daarbij ook zorgen over het niveau van het in digitale vorm gearrangeerde leermateriaal. Krijgen de leerlingen wel voldoende vocabulaire en grammatica aangeboden en hoe controleer je de vorderingen van leerlingen die eigen leerstofkeuzes mogen maken? In ieder geval is men het erover eens dat de leerlingen op eenvoudige wijze toegang moeten krijgen tot het te arrangeren leermateriaal en wel via de eigen elo van de school. Daarin moeten ook allerlei hulpmiddelen een plaats vinden, zoals online woordenboeken, encyclopedieën, een grammatica met oefeningen en thematische woordenlijsten. De mening overheerst dat alle vaardigheden aan bod moeten komen’.
Gedigitaliseerd leermateriaal is pas echt vernieuwend als het interactief is, dus als na het beantwoorden van een vraag het programma meldt of dit antwoord goed of fout is en dan ook nog waarom dit zo is. De gedigitaliseerde leraar geeft dus de leerlingen op dezelfde wijze feedback als hun eigen docent in de klas. Als aan deze voorwaarde is voldaan, kunnen de leerlingen, na de opdracht daartoe van hun docent te hebben ontvangen, zelfstandig en individueel aan het werk. Met hulp van controlemiddelen zoals overhoringen en proefwerken of als de docent dit wil door zelfevaluatie van de leerlingen, wordt nagegaan of ze iets van de lessen hebben geleerd.

Engels 
In de matrix staan al voor leerjaar 1 en 2 de volgende thema’s aangekondigd met daarachter de daarin verwerkte kerndoelen en de datum van opleveren. Begin februari 2008 zijn de volgende drie thema’s uit te proberen: 1.1.personal, 1.3. family&friends en 1.5. shopping.

Personal
Zoals te zien is in de matrix van het thema personal komen alle vaardigheden aan bod. De voertaal is in de THV-versie grotendeels Engels. De leerlingen vinden in de Toolbox een link naar het overhoorprogramma WRTS (http://www.wrts.nl/) van het vaklokaal Engels van de Digitale school, waar de ‘words and phrases (chunks)’ voor dit thema klaarstaan. Deze woordenlijsten zijn opgesteld met frequentielijsten volgens het ERK. Het oefenen van deze woorden en zinnen kan op vele manieren, door het gebruik van WRTS zelfs mét geluid. Waar nodig is in de leereenheden Word help te vinden met de Nederlandse vertaling van moeilijke  woorden. 

Op de startpagina van elk thema vinden de leerlingen de volgende opdracht: ‘Before you are going to start, it's a good idea to think about what you already know about this theme and what you can already do!’ Ze kunnen dan aangeven of ze van de vier vaardigheden in het thema veel weinig of niets kunnen of weten. Bij elke keus volgt de feedback van wat ze in dat geval moeten doen.
Het eerste thema Personal behandelt het gebruikelijke jezelf voorstellen en iets vertellen over jezelf. Onder de knop 'start' vinden de leerlingen twee steeds weer terugkerende rubrieken: What you need to know en What you will learn.
Voor het beluisteren van teksten sturen de LMA’s de leerlingen naar de voortreffelijke website ESL-Listening Lab van Randall Davis (http://www.esl-lab.com/). Deze Amerikaan vervangt de eigen docenten van de leerlingen. Na het luisteren en beantwoorden van enkele meerkeuzevragen, krijgen ze hun score te zien en ook de juiste antwoorden. Als ze niet tevreden zijn over de behaalde resultaten, kunnen ze doorgaan met allerlei woord- en zinnenoefeningen. Randall doet ook de nazorg met de opdracht: Introduce yourself to three other people in your class including information on your nationality, family, school, work, and hobbies.
Uiteraard is het interessant te zien hoe de LMA's Engels de spreekvaardigheid aanpakken. Spreekoefeningen op het beginners niveau A1 zijn beschikbaar voor dezelfde thema's, maar eerst reiken de LMA's enkele bij het thema horende nuttige woorden en uitdrukkingen aan. Dan volgen de spreekoefeningen aan de hand van spreekkaarten. Tenslotte moeten de leerlingen oefenen in enkele 'real-life' situaties. Het digitaliseren van een volledige spreekcursus is natuurlijk geen kleinigheid en het leermateriaal Engels in de matrix is nog in opbouw. Er moet dus wel nog het een en ander gebeuren voordat ook dit onderdeel van het leermateriaal is gedigitaliseerd en vooral geautomatiseerd.
De leerlingen krijgen volgens de inleiding bij dit thema allerlei soorten teksten voorgezet, zoals brieven, artikelen, verhalen, advertenties en gedichten.
The twins is een combinatieoefening lezen - luisteren, verzorgd door de British Council (http://www.britishcouncil.org/kids-stories-twins-week.htm).
Voor de volgende drie onderwerpen sturen de LMA's de leerlingen naar de BBC voor de Family Reader (RaW) Read and Write (http://www.bbc.co.uk/raw/gamesandquizzes/rawfamilyreader/). De leerlingen krijgen van alle boekjes alleen de eerste hoofdstukjes te zien. Gezien het toegevoegde ISBN van uitgever Walker Books zullen de scholen de overige hoofdstukken ongetwijfeld tegen betaling aan hun leerlingen kunnen leveren. Het Write bestaat uit het schrijven van een commentaar op het boekje. Er zijn ook boeken voor oudere kinderen, dus kunnen we verwachten dat de LMA's  nog wel vaker deze webpagina van de BBC voor leesoefeningen opnemen. 
Voor de laatste tekst Little red riding hood van dit thema gaan de leerlingen naar het gedichtenarchief voor kinderen (http://www.poetryarchive.org/childrensarchive/singlePoem.do?poemId=7428). Daar moeten ze het door Roald Dahl op rijm gezette verhaaltje lezen over Roodkapje met een volkomen afwijkend slot. Ook deze webpagina's met talrijke digitale teksten zullen zeker hun nut bewijzen.
In dit thema laten de arrangeurs enkele voorbeeldbrieven zien waarna ze verwijzen naar de Oxford Dictionary, die een webpagina besteedt aan een aantal nuttige standaardzinnen om brieven te openen en af te sluiten. Vervolgens leren de leerlingen van Australia Post hoe ze moeten adresseren. Tenslotte moeten de leerlingen briefjes schrijven zoals ze dat traditioneel ook al doen.

WHAT TO WRITE
Write a letter to your pen pal in Australia.

1. start with a good 'opening'
2. thank your friend for his/her letter
3. tell him/her about the latest film you saw
4. give your opinion about the film
5. tell your friend about your hobby (if you don't have one yourself, just make one up)
6. ask him/her about his/her hobby
7. end the letter with a 'closure phrase'

Family & friends
Ten behoeve van het thema familie en vrienden besteden de LMA's de luistervaardigheid uit aan the British Council, instelling met een programma Engels voor kinderen. De leerlingen moeten er luisteren naar Lottie, een Engels meisje van 10 jaar dat een boek opendoet over haar vader (http://www.britishcouncil.org/learnenglish). Na geluisterd te hebben naar haar belevenissen, kunnen de leerlingen zelf een antwoordformulier bij de British Council ophalen en printen voor het beantwoorden van enkele vragen over de tekst. Ze leveren het ingevulde formulier dan in bij de eigen docent als basis voor de overhoring en misschien wel een cijfer.
De leerlingen gaan voor de luistervaardigheidstraining ook naar de geheel Engelstalige website ELLLO, dat staat voor English Language Listening Lab Online. De site is in zijn vrije tijd opgezet door Todd Beuckens, die Engels geeft in Japan. De leerlingen vinden er meer dan 1000 luisteractiviteiten voorzien van het transcript en interactieve vragen (http://www.elllo.org/english/home.htm). Als onderdeel van dit thema komt een grootvader aan het woord: http://www.elllo.org/english/0701/Q733-Conrad-Grandfather.html
.

De verhaaltjes die de leerlingen moeten gaan lezen op http://pbskids.org/ zijn bestemd voor heel jonge kinderen en zullen daarom brugklassers niet erg boeien. Het verhaaltje bestaat uit korte zinnetjes bij een plaatje en de leerlingen moeten na lezing op een te downloaden werkblad in twee zinnen een samenvatting geven. Vervolgens moeten ze hun mening geven over de verhaaltjes waarbij ze kunnen kiezen uit nice, fun, easy, difficult, boring.
Ook twee verhaaltjes, afkomstig van het kinderprogramma van de British Council, zijn lees- luistertekstjes uit de basisschoolsfeer. 
De vierde opdracht gaat ook over vriendschap en brengt de leerlingen weer naar het Poetry Archive voor het gedicht Brandon Gallacher van Jacky Kay. Vooraf krijgen de leerlingen drie vragen mee: ze moeten Brandon en zijn familie beschrijven en opschrijven hoe hij in het gedicht sterft. Dat hij overlijdt hadden de leerlingen beter zelf kunnen ontdekken in een vorm van voorspellend lezen. De laatste leestekst uit dit thema is een beknopte handleiding om nieuwe vrienden te maken. Het is de vierde uit een hele serie over vrienden, afkomstig van de website Googolplex (http://googolplex.cuna.org/12433/ajsmall/topic.php?topic=people). De leerlingen moeten na lezing een paar vragen beantwoorden op hun werkblad.
Vervolgens krijgen de leerlingen de opdracht te gaan luisteren bij de BBC (http://www.bbc.co.uk/cbeebies/). Charlie is jarig en wil een partijtje geven voor zijn vrienden. Zijn zusje Lola helpt hem met de organisatie. De tekst staat bij het beluisteren afgedrukt en dat is nodig ook, want het zijn wel erg jonge kinderen en ze zijn heel moeilijk te verstaan.

Shopping
Ook het thema shopping heeft enkele luisteroefeningen: A pair of trainers, Shopping for clothes en Commercial. Voor het kopen van de schoenen gaan de leerlingen shoppen bij de BBC, World Service:(http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/multimedia/london/unit4/listen1.shtml).
Voor het kopen van kleren moeten de leerlingen gaan luisteren op de website van 5 Minute English, bestemd voor zelfstudie van ESL studenten (http://www.5minuteenglish.com/index.htm).
Voor het laatste luisteronderdeel Commercial kunnen de leerlingen terecht bij de cursus English On-Line van het Centre de linguistique appliquée de l’université de Franche-Comté in Besançon (http://cla.univ-fcomte.fr/english/tvcoms/06cheerios/cheerios.htm). De toegepast taalkundigen van deze universiteit maken het de leerlingen niet makkelijk. Ze krijgen tien in Hot Potatoes geplaatste video's met ouderwetse Amerikaanse commercials te zien. Ze moeten een aantal verschillen in de tekst aanklikken met wat ze horen. Het spreektempo ligt zo hoog dat ze dat pas lukken zal na een aantal keren luisteren. Daarna mogen de leerlingen hardop met de video's meespreken. Ook dat is niet eenvoudig vanwege het hoge spreektempo van de commercials waarin elke seconde geld kost.
Op de website www.projectbritain.com van de Woodlands Junior School in Kent moeten de leerlingen de verschillende soorten winkels opzoeken en de openingstijden daarvan noteren. Deze Engelse school leert buitenlandse leerlingen ook omgaan met Engels geld. Daarna mogen ze in een Hot Potatoes quiz laten zien wat ze van de uitleg hebben geleerd. Er is trouwens op deze school nog meer te leren in de rubriek: Your Guide to British Life, Culture and Customs.
Bij het volgende onderwerp Boys and girls komen de leerlingen weer op de website van Googolplex, nu voor de opdracht om met 2 leeftijdgenoten te gaan shoppen, de meisjes met de meisjes, de jongens met de jongens. Na het winkelen beantwoorden de leerlingen nog enkele vragen als bewijs de opdracht te hebben uitgevoerd. Voor het laatste onderwerp Levi's blue jeans gaan de leerlingen weer naar de website van 5 minutes English op http://www.5minuteenglish.com/sep17.htm waar ze een overzicht krijgen van het ontstaan en succes van deze oorspronkelijke arbeiders kleren. De website controleert zelf met enkele vragen of de leerlingen de tekst hebben begrepen. Aan de eigen leraar hoeven de leerlingen dan alleen te vertellen hoeveel vragen ze goed hadden. Dat betekent nog niet dat ze weten dat: Many of Levi Strauss' customers were cowboys and miners.  They needed clothing that was strong and durable. Strauss found a special fabric from France that was comfortable and lasted a long time.  It was called "serge de Nimes," which was later shortened to the word denim.
Er zijn voor leesvaardigheid alleen al op de hierboven door de LMA's gebruikte websites nog veel meer leesteksten over allerlei onderwerpen te vinden. Hiermee kunnen de leerlingen zelfstandig en individueel oefenen. De arrangeurs lijken zich te willen beperken tot zuiver leesvaardigheid. Veel docenten zullen echter ook de leerlingen het meest courante vocabulaire uit de teksten receptief willen laten leren. Om die reden lijkt het me aan te bevelen om bij elke tekst ook een lijst toe te voegen van te leren woorden. De betekenis daarvan beklijft namelijk niet automatisch bij het lezen.
Tenslotte moeten de leerlingen boodschappenlijstjes maken waarmee ze inkopen kunnen doen. Er zijn ook schrijfoefeningen van het type: You write a short shopping list for your English babysit. You have no time to do the shopping yourself. Make a list of ingredients for a simple meal. Make a note for her with short intructions about what you want her to do.

Life & culture
In alle thema's staat ook nog het onderdeel Life & culture. Daarvoor kunnen de leerlingen terecht op de al eerder genoemde Woodlands Junior School in Kent. Ze leren er van alles over het Engelse leven dat in sommige opzichten aardig verschilt met dat in Nederland, zoals het overdadige Dad’s breakfast.

Voorlopige conclusie
Het is de arrangeurs van de OVC gelukt om bij elk thema enkele websites te vinden waar de leerlingen met opdrachten terecht kunnen om tekstjes te lezen en te beluisteren. Naar aanleiding daarvan volgen spreek- en schrijfopdrachten. Deze vind je meestal ook in de traditionele leermiddelen van de uitgevers. Het enige verschil is dat het luistermateriaal niet via de traditionele geluidsdragers zoals video, geluidscassette en cd rom bij de leerlingen komt, maar dat ze het zelf moeten ophalen op een opgegeven website. Ook leesteksten hoeven allang niet meer vanuit leerboeken te worden aangeboden. Internet wemelt ervan in alle talen. De werkwijze van de OVC heeft het voordeel dat de arrangeurs elk thema  kunnen uitbreiden met extra leerstof voor leerlingen die wat meer oefening nodig hebben. Met een computer, internetverbinding en vanuit een simpele elo voeren de leerlingen individueel en zelfstandig de opdrachten uit totdat ze weer iets taalvaardiger zijn geworden. (Wordt vervolgd).

omhoog

© John Daniëls