Digitaal en interactief lesmateriaal kan op den duur de traditionele leermiddelen
grotendeels vervangen en in ieder geval aanvullen.

Internetonderwijs 1

De gratis schoolboeken zijn er gekomen met Europese aanbestedingsplicht en al. De educatieve uitgevers, verenigd in de GEU, zullen wel om de kosten te drukken, gezamenlijk mee gaan dingen naar de gunst van de schoolbesturen, die het normbedrag van 308 euro per leerling naar eigen behoefte kunnen uitgeven. Maar als alternatief zouden scholen een deel van het geld ook kunnen besteden aan computervoorzieningen in de vaklokalen en aan het op internet voor alle vakken geplaatste leermateriaal. De onderwijsvernieuwingscoöperatie waarvan het digitale lesmateriaal van enkele vakken in eerdere afleveringen van de Nieuwsbrief is beschreven, is opgezet om de dure leerboeken en cd roms te vervangen. Maar er is ook veel lesmateriaal te vinden in de vaklokalen van de Digitale School, op de websites van de vakverenigingen en vooral ook bij de pionierende docenten, die voor hun vak leerboekvervangend of aanvullend interactief lesmateriaal ontwikkelen. Maar een goede database ontbreekt voor al dit meestal gratis lesmateriaal dat zo voor het grijpen ligt.

De Digitale school
De Digitale School is een samenwerkingsverband aangegaan met Kennisnet. Daardoor kregen de vaklokalen de vorm van een community. Ze zijn na registratie voor docenten en leerlingen vrij toegankelijk. Docenten ontmoeten er hun vakcollega’s, wisselen lesmateriaal uit en vinden er een platform voor (na)scholing. De populariteit van de vaklokalen van de Digitale school neemt jaarlijks toe waaruit valt op te maken dat docenten meer behoefte hebben aan vakinformatie en contacten met vakcollega’s dan aan van buiten de school of van schoolbesturen afkomstige nieuwe pedagogische ideeën die niet in relatie staan met de methodiek en de didactiek van het vak. Docenten hebben didactische vaardigheden nodig om vakkennis over te dragen aan hun leerlingen. In de digitale vaklokalen vinden de docenten en hun leerlingen didactisch verantwoord interactief lesmateriaal. In de meeste gevallen kunnen de leerlingen individueel en zelfstandig daarmee aan het werk. Dat spaart lestijd. De virtuele docent geeft aan of een opdracht goed of fout is uitgevoerd. De eigen docent kan dat indien gewenst ook nog even controleren.

Wiskunde
Het digitale vaklokaal voor wiskunde is rijk voorzien. Het biedt toegang tot duizenden internetpagina's. Ze staan geordend per leerjaar van klas 1 tot en met 6. De leerlingen zoeken eerst hun klas en zien dan in het linkerframe de onderwerpen. Voor het eerste leerjaar en het eerste onderwerp stuurt de communitymanager de leerlingen voor het optellen en vermenigvuldigen van ongelijknamige breuken naar Utah State University. Met de daar ontwikkelde doeltreffende vormgeving van de opgaven hoeft het Engels geen probleem te zijn.

Vervolgens krijgen de leerlingen een niet eenvoudig breukenspel voorgezet afkomstig van de National Council of Teachers of Mathematics met een vrij ingewikkelde uitleg. Zonder hulp van hun eigen docent zullen de leerlingen ongetwijfeld afhaken. Maar ook het bekende Freudenthal Instituut is van de partij met een ‘handige tool om stroomdiagrammen te maken’. En zo is er nog meer interactieve oefenstof om de leerlingen te leren rekenen met breuken. Op dezelfde manier kunnen de leerlingen van de brugklas zelfstandig oefenen met de onderwerpen coördinaten, formules, grafieken, hoeken, inhoud, machten, negatieve getallen, oppervlakte, patronen, ruimtelijke figuren, symmetrie, tekenen, variabelen, vergelijkingen en verhoudingen. Voor de overige klassen zijn allerlei onderwerpen beschikbaar met een veelheid aan oefenmogelijkheden. Veel lesmateriaal is ontwikkeld door het Freudenthal Instituut, maar ook door individuele docenten. Als dit alles leerboekdekkend is, dan kunnen de leerlingen digitaal op weg naar hun examen.  

Duits
Ook het digitale vaklokaal Duits biedt interessant en bruikbaar lesmateriaal. Zo kun je je vanaf de docentenkamer laten doorverwijzen naar http://www.podcast.de/, waar de leerlingen thuis allerlei mp3 geluidsfragmenten beluisteren en op hun iPod mee naar school kunnen nemen. Ze kunnen ruim 2000 podcasts vinden door te klikken op categorie:

• Kunst & Medien (228)
• Wirtschaft (224)
• Musik (757)
• Computer (253)
• Gesundheit (114)
• Zuhause (52)
• Kinder & Jugendliche (155)
• Nachrichten (332)
• Freizeit (142)
• Wissen (133)
• Regional (291)
• Wissenschaft (110)
• Einkaufen (91)
• Gesellschaft (202)
• Sport (200)
• Welt (68)

 Bezoekers kunnen de beluisterde podcasts beoordelen met 1 tot 5 sterren. De best beoordeelde komen dan op de openingspagina, zoals deze met de titel Dallinger: Tim Dallinger arbeitet als Kassierer im Supermarkt. Mit der Einstiegsfrage "Sammeln Sie die Punkte?" eröffnet Herr Dallinger jede Folge seiner regelmäßig aktualisierten Comedy-Show. Herr Dallinger greift aktuelle Themen auf und verknüpft die Themen sehr unterhaltsam mit dem Alltag im Supermarkt. Wie ich finde, ein absolutes Highlight unter den Neuanmeldungen der letzten Monate. Reinhören! Leerlingen die geld verdienen in een supermarkt, zullen de belevenissen van deze kassier wellicht herkennen en er tijdens de les in de doeltaal commentaar op kunnen geven. Een leerling die ook nog even schriftelijk reageeert op het gebodene in een podcast oefent ook nog schrijfvaardigheid.
Uiteraard bieden de andere digitale talenlokalen ook allelei meestal gratis te gebruiken lesmateriaal. Zoals bij Duits zijn ook daar podcasts te vinden. Vooral geluids- of videofragmenten die speciaal voor het onderwijs zijn ontwikkeld verdienen alle aandacht omdat de leerlingen ze individueel en zelfstandig kunnen beluisteren en in de volgende les even in de doeltaal kunnen samenvatten. Hierdoor oefenen de leerlingen luister- en spreekvaardigheid zonder dat dit veel lestijd kost.

Engels
In the English classroom kunnen de leerlingen klikken op de knop oefenen. Daarin de belangrijkste en meest verwaarloosde vaardigheid: spreken. Op de vraag die de leerlingen zich zelf moeten stellen: hoe kan ik mijn spreekvaardigheid oefenen, krijgen ze allerlei uitspraaktips en handige zinnen.

Ze zien hoe ze personen en zaken moeten leren beschrijven en hoe ze kunnen discussiëren in de doeltaal. De spreekvaardigheid komt ook nog aan de orde onder de knop voicemailboard, al eerder beschreven in nieuwsbrief 2-2008. De leerlingen kunnen er boodschappen op inspreken waarop weer door anderen mondeling en schriftelijk kan worden gereageerd. De zo ontstane gesprekken die vele toepassingen kent, staan op het voicemailboard in een thread (http://www.webindeklas.nl/mp3mail/bb/forum.php?board=84). Er zijn ook videotoepassingen mogelijk zoals één waarbij de leerlingen een opdracht meekrijgen:

• Author: AtH

• Subject: Discuss Mr. Bean's Holiday movie trailer.

• Date: 06-24-2007 11:42

• Look at the trailer of 'Mr Bean's Holiday'. What do you think of the movie? Are you going to watch this movie at the cinema? Why? Why not? Record your opinion and when you're satisfied, post the message.

• Do you need help? Click here for useful sentences. Goof Luck.

Frans
Op de openingspagina moet je klikken op docenten. Dan kom je in de community. Daar lees je dat de mailinglist nu meer dan 1500 leden heeft en dat deze gebruik kunnen maken van de leermiddelendatabase met meer dan 200 bestanden en oefeningen. Klik op interessante sites. Daar staat ook de bekende website Franc Parler van de Communauté Mondiale des Professeurs de Français. Deze besteedt ook aandacht aan het verschijnsel podcast. Audio-Lingua (www.audio-lingua.eu) biedt bijvoorbeeld korte opnames van maximaal 2 minuten afkomstig van nativ speakers. Ze zijn vrij te gebruiken voor niet commerciële doeleinden. Ze zijn ingedeeld volgens het ERK, niveau A1 tot C2. Dat maakt ze geschikt voor alle leerjaren. Je kunt de tijdsduur en het thema kiezen, vrouw of mannenstem en leeftijd. Het aardige is dat iedereen eigen opnames kan insturen. Zoals bij veel van dit soort uitwisselingsprogramma's vind je er een rating en een lijst met de laatste inzendingen. In de leeftijdscategorie van onze leerlingen staan onderwerpen die je meestal ook in de traditionele leergangen tegenkomt, zoals ma famille, ma ville, ma maison, un film que j’ai adoré, ma dernière lecture. In de database kun je zoeken op onderwerp. Bij sport trof ik bijvoorbeeld de inzending van ene Benoit die aan judo doet. Aardig onderwerp voor een leerling die deze sport ook beoefent. Audio-Lingua bedient trouwens ook de talen Engels, Duits en Spaans.

Les 10 mieux notés
Phyllis : how to make a "banoffee"	5 4 votes
Hanne : Mein Tag als Fremdsprachenassistentin	5 3 votes
Moritz : Schule in Frankreich	5 3 votes
Antoine : 6 mois à Berlin avec mon correspondant	5 3 votes
Amalia : mi trabajo de técnico en informática	5 3 votes
Morgane : le piano dans ma vie	5 3 votes
Nuria : la fiesta de Sant Jordi	5 3 votes
César, estudiante mexicano en Valencia (España)	5 3 votes
Gabriele : Wien meine Lieblingsstadt	5 2 votes
Rosa : mi región actual	5 2 votes

Enregistrements les plus récents
Alex : English language, Part 1.
Alex : English language, Part 2.
Alex : English language, Part 3.
Camille : mon amour pour le dessin animé
Camille : j’ai fait un échange Voltaire en seconde
Marcel : mon bac
Lucette : ma famille
Lucette : mon bac
Lucette : ma ville
Martin : Abenteuerlicher Fund

Docenten die hun leerlingen zelfstandig met Audia-Lingua laten werken sparen lestijd die ze dan weer aan andere onderwerpen kunnen besteden, bijvoorbeeld aan literatuur.

Biologie
Bij dit vak kom je binnen in het leerlingendeel, kennelijk met de bedoeling dat de leerlingen zelf aan de slag kunnen gaan. Daar hebben ze dan wel hulp bij nodig omdat er wel een groot aantal klikklare onderwerpen op de openingspagina staan, maar zonder vermelding van de afdeling of klas. Dat is wel het geval bij Bioplek, de bekende website van het Cambium college in Zaltbommel. Er zijn 2 aparte ingangen voor onder- en bovenbouw. Daar staan de onderwerpen die de leerlingen moeten voorbereiden op het examen. Het lesmateriaal is interactief. Zo oefenen de leerlingen net zolang op het skelet totdat ze alle onderdelen ervan kennen. 

Geschiedenis
Door te klikken op docenten, kom je bij de community. Van daar kun je klikken op lesmateriaal. Dat bestaat uit twee delen. Het eerste deel is Histoforum, ontwikkeld door docent Albert van der Kaap. Het is ingedeeld in de rubrieken prehistorie, oudheid, middeleeuwen, 1500-1900, twintigste eeuw en staatsinrichting. Het tweede deel is ingedeeld per leerjaar. In de rubriek algemeen veel door docenten ontwikkelde websites waarvan ook een deel Engelstalig zoals die van de Engelse vereniging van docenten geschiedenis, te vinden op http://www.schoolhistory.co.uk/. Leerlingen in de bovenbouw voor wie deze taal geen belemmering hoeft te zijn vinden hier de hele wereldgeschiedenis bijeen.

Aardrijkskunde
Ook Aardrijkskunde heeft een vakcommunity met een leermiddelendatabase. Daarin plaatsen en zoeken de leden bruikbaar digitaal lesmateriaal. Er is ook een rubriek met vaklokalen. Die zijn afkomstig van scholen waar de sectie of een individuele docent aardrijkskunde voor de eigen leerlingen materiaal plaatst dat wellicht ook interessant kan zijn voor anderen. Het zijn er bijna dertig, gegroepeerd naar provincie wat natuurlijk vreemd is voor leslokalen op internet.
Een snelle blik in de vaklokalen laat de variabele vulling zien. In sommige lokalen staat voor elke klas digitaal lesmateriaal klaar waarbij de leerlingen vaak ook nog worden doorverwezen naar een digitaal vaklokaal van een andere school of naar interessante websites. In weer andere vaklokalen beperkt de sectie zich tot het verwijzen naar digitaal aanvullend lesmateriaal bij het boek. Scholen verwijzen vaak ook naar Geobronnen, internetportaal voor aardrijkskunde ( http://www.geobronnen.com/ ). Vandaar kun je de hele wereld afreizen met Geolinks.

(wordt vervolgd)

omhoog 

© John Daniëls