Levende Talen Magazine 2008
TERUG
De OnderwijsVernieuwingscoöperatie (OVC) is verhuisd
naar VO-content. Het ontworpen lesmateriaal is ondergebracht bij Stercollecties:
http://www.vo-content.nl/stercollecties.
De hyperlinks in deze artikelen werken dus niet meer.
De
Onderwijsvernieuwingscoöperatie en de moderne vreemde talen (2)
De
OnderwijsVernieuwingsCoöperatie (OVC) wil scholen voor de aanvang van het
schooljaar 2009-2010 voor de meeste leerjaren gearrangeerd digitaal
leerboekvervangend lesmateriaal leveren. Voor de onderbouw hebben de
leermateriaalarrangeurs (LMA’s) al heel wat in de matrix staan voor de
uitprobeerfase. Docenten kunnen het lesmateriaal van hun vakcollega’s beoordelen
en eventueel voorzetten aan hun leerlingen (http://www.inhetonderwijs.com/showcontent/).
Voor Engels zijn voor de 1e klas de 6 thema’s personal, animals, family&friends,
contacts. school en shopping
klaar.
Aan de andere thema’s zoals hobbies &sports, food &drink, holidays&travel
wordt nog gewerkt.
In de informatiebrochure 'Digitaal leermateriaal arrangeren in de
OVC' legt projectleider Nico van Egmond uit dat de leermateriaalarrangeurs (LMA’s),
door verschillen in de lespraktijk op de scholen, moeilijk tot overeenstemming
konden komen over een gemeenschappelijk didactisch concept voor de onderbouw.
‘Je kunt het wel eens worden over het belang van taakgericht werken,
projectonderwijs, het Europees referentiekader, keuzemogelijkheden voor de
leerlingen, samenwerkend leren, ict-ondersteuning, web- en talenquests en
taaldorp, maar daarna komt de vraag hoe je al deze vernieuwingen in de eigen
lessen moet toepassen. Docenten maakten zich daarbij ook zorgen over het niveau
van het in digitale vorm gearrangeerde lesmateriaal. Krijgen de leerlingen wel
voldoende vocabulaire en grammatica aangeboden en hoe controleer je de
vorderingen van leerlingen die eigen leerstofkeuzes mogen maken? In ieder geval
is men het erover eens dat de leerlingen op eenvoudige wijze toegang moeten
krijgen tot het te arrangeren lesmateriaal en wel via de eigen elo van de
school. Daarin moeten ook allerlei hulpmiddelen een plaats vinden, zoals online
woordenboeken, encyclopedieën, een grammatica met oefeningen en thematische
woordenlijsten. De mening overheerst dat alle vaardigheden aan bod moeten
komen’.
Gedigitaliseerd lesmateriaal is pas echt vernieuwend als het interactief is, dus
als na het beantwoorden van een vraag het programma meldt of dit antwoord goed
of fout is en dan ook nog waarom dit zo is. De gedigitaliseerde leraar geeft dus
de leerlingen op dezelfde wijze feedback als hun eigen docent in de klas. Als
aan deze voorwaarde is voldaan, kunnen de leerlingen, na de opdracht daartoe van
hun docent te hebben ontvangen, zelfstandig en individueel aan het werk. Met
hulp van controlemiddelen zoals overhoringen en proefwerken of als de docent dit
wil door zelfevaluatie van de leerlingen, wordt nagegaan of ze iets van de
lessen hebben geleerd.
matrix
In de matrix staan voor leerjaar 1 en 2 de volgende thema’s aangekondigd met
daarachter de daarin verwerkte kerndoelen en de datum van oplevering. Een groot
aantal thema's verkeert al in de uitprobeerfase.
1e leerjaar
1.1-personal
1.2-animals(pets)
1.3-family&friends
1.4-contacts
1.5-shopping
1.6-school
1.7-hobbies&sports
1.8-food&drink
1.9.res-London |
2e jaar
2.1-holidays&travel
2.2-at home
2.3-weather
2.4-relations
2.5-health&welfare
2.6-spare time&music
2.7-Jobs
2.8-Shopping&fashion
2.9-UK<>USA |
Personal
Zoals te zien in de matrix van het thema personal
komen alle vaardigheden aan bod. De voertaal is grotendeels Engels. De
leerlingen vinden in de Toolbox ‘words and phrases (chunks), but also
pronunciation tips and grammar’. In Word help staat de Nederlandse
vertaling van moeilijk geachte woorden. Die moeten ze dan ouderwets en degelijk
in hun analoge werkschrift noteren en leren.
Op de startpagina
van elk thema vinden de leerlingen de volgende opdracht:
‘Before you are going to start, it's a good idea to think about what you
already know about this theme and what you can already do!’ Ze kunnen
dan aangeven of ze van de vier vaardigheden in het thema veel weinig of niets
kunnen of weten. Bij elke keus volgt de feedback van wat ze in dat geval moeten
doen.
Het eerste thema Personal behandelt het gebruikelijke jezelf
voorstellen en iets vertellen over jezelf. Onder de knop 'start'
vinden de leerlingen twee steeds weer terugkerende rubrieken:
What you need to know en What you will learn.
Voor het beluisteren van teksten sturen de LMA’s de leerlingen naar de
voortreffelijke website ESL-Listening Lab van Randall Davis (http://www.esl-lab.com/).
Deze Amerikaan vervangt de eigen docenten van de leerlingen. Na het luisteren en
beantwoorden van enkele meerkeuzevragen, krijgen ze hun score te zien en ook de
juiste antwoorden. Als ze niet tevreden zijn over de behaalde resultaten, kunnen
ze doorgaan met allerlei woord- en zinnenoefeningen. Randall
doet ook de nazorg met de opdracht: Introduce yourself to three other people
in your class including information on your nationality, family, school, work,
and hobbies.
Uiteraard is het interessant te zien hoe de LMA's Engels de
spreekvaardigheid aanpakken. Spreekoefeningen op het beginners niveau A1 zijn
beschikbaar voor dezelfde thema's, maar eerst reiken de LMA's enkele bij het
thema horende nuttige woorden en uitdrukkingen aan. Dan volgen de
spreekoefeningen aan de hand van spreekkaarten. Tenslotte moeten de leerlingen
oefenen in enkele 'real-life' situaties. Het digitaliseren van een volledige
spreekcursus is natuurlijk geen kleinigheid en het lesmateriaal Engels in de
matrix is nog in opbouw. Er moet dus wel nog het een en ander gebeuren voordat
ook dit onderdeel van het leermateriaal is gedigitaliseerd en vooral
geautomatiseerd.
De leerlingen krijgen volgens de inleiding bij dit thema allerlei soorten
teksten voorgezet, zoals brieven, artikelen, verhalen, advertenties en
gedichten.
The twins is een combinatieoefening lezen - luisteren, verzorgd
door de British Council (http://www.britishcouncil.org/kids-stories-twins-week.htm).
Voor de volgende drie onderwerpen sturen de LMA's de leerlingen naar de BBC voor
de Family Reader (RaW) Read and Write (http://www.bbc.co.uk/raw/gamesandquizzes/rawfamilyreader/).
De leerlingen krijgen van alle boekjes alleen de eerste hoofdstukjes te zien.
Gezien het toegevoegde ISBN van uitgever Walker Books zullen de scholen de
overige hoofdstukken ongetwijfeld tegen betaling aan hun leerlingen kunnen
leveren. Het Write bestaat uit het schrijven van een commentaar op
het boekje. Er zijn ook boeken voor oudere kinderen, dus kunnen we verwachten
dat de LMA's nog wel vaker deze webpagina van de BBC voor leesoefeningen
opnemen.
Voor de laatste tekst Little red riding hood van dit thema gaan de
leerlingen naar het gedichtenarchief voor kinderen (http://www.poetryarchive.org/childrensarchive/singlePoem.do?poemId=7428).
Daar moeten ze het door Roald Dahl op rijm gezette verhaaltje lezen over
Roodkapje met een volkomen afwijkend slot. Ook deze webpagina's met talrijke
digitale teksten zullen zeker hun nut bewijzen.
In dit thema laten de arrangeurs enkele voorbeeldbrieven zien waarna ze
verwijzen naar de Oxford Dictionary, die een webpagina besteedt aan een aantal
nuttige standaardzinnen om brieven te openen en af te sluiten. Vervolgens leren
de leerlingen van Australia Post hoe ze moeten adresseren.
Tenslotte moeten de leerlingen
briefjes schrijven zoals ze dat traditioneel ook al doen.
WHAT TO WRITE
Write a letter to your pen pal in Australia.
- start
with a good 'opening'
-
thank your friend for his/her letter
-
tell him/her about the latest film you saw
-
give your opinion about the film
-
tell your friend about your hobby (if you don't
have one yourself, just make one up)
-
ask him/her about his/her hobby
-
end the letter with a 'closure phrase'
Family & friends
Ten behoeve van het thema familie en vrienden besteden de LMA's de
luistervaardigheid uit aan the British Council, instelling met een programma
Engels voor kinderen. De leerlingen moeten er luisteren naar Lottie, een Engels
meisje van 10 jaar dat een boek opendoet over haar vader (http://www.britishcouncil.org/learnenglish).
Na geluisterd te hebben naar haar belevenissen, kunnen de leerlingen zelf een
antwoordformulier bij de British Council ophalen en printen voor het
beantwoorden van enkele vragen over de tekst. Ze leveren het ingevulde formulier
dan in bij de eigen docent als basis voor de overhoring en misschien wel een
cijfer.
De leerlingen gaan voor de luistervaardigheidstraining ook naar de geheel
Engelstalige website ELLLO, dat staat voor English Language Listening
Lab Online. De site is in zijn vrije tijd opgezet door Todd Beuckens,
die Engels geeft in Japan. De leerlingen vinden er meer dan 1000
luisteractiviteiten voorzien van het transcript en interactieve vragen
(http://www.elllo.org/english/home.htm).
Als onderdeel van dit thema komt een grootvader aan het woord:
http://www.elllo.org/english/0701/Q733-Conrad-Grandfather.html
.
De verhaaltjes
die de leerlingen moeten gaan lezen op
http://pbskids.org/ zijn bestemd voor heel
jonge kinderen en zullen daarom brugklassers niet erg boeien. Het verhaaltje
bestaat uit korte zinnetjes bij een plaatje en de leerlingen moeten na lezing op
een te downloaden werkblad in twee zinnen een samenvatting geven. Vervolgens
moeten ze hun mening geven over de verhaaltjes waarbij ze kunnen kiezen uit
nice, fun, easy, difficult, boring.
Ook twee verhaaltjes, afkomstig van het kinderprogramma van de British Council,
zijn lees- luistertekstjes uit de basisschoolsfeer.
De vierde opdracht gaat
ook over vriendschap en brengt de leerlingen weer naar het Poetry Archive
voor het gedicht Brandon Gallacher van Jacky Kay. Vooraf krijgen de
leerlingen drie vragen mee: ze moeten Brandon en zijn familie beschrijven en
opschrijven hoe hij in het gedicht sterft. Dat hij overlijdt hadden de
leerlingen beter zelf kunnen ontdekken in een vorm van voorspellend lezen. De
laatste leestekst uit dit thema is een beknopte handleiding om nieuwe vrienden
te maken. Het is de vierde uit een hele serie over vrienden, afkomstig van de
website Googolplex (http://googolplex.cuna.org/12433/ajsmall/topic.php?topic=people).
De leerlingen moeten na lezing een paar vragen beantwoorden op hun werkblad.
Vervolgens krijgen de
leerlingen de opdracht te gaan luisteren bij de BBC (http://www.bbc.co.uk/cbeebies/).
Charlie is jarig en wil een partijtje geven voor zijn vrienden. Zijn zusje Lola
helpt hem met de organisatie. De tekst staat bij het beluisteren afgedrukt en
dat is nodig ook, want het zijn wel erg jonge kinderen en ze zijn heel moeilijk
te verstaan.
Shopping
Ook het thema shopping heeft enkele luisteroefeningen:
A pair of trainers, Shopping for clothes
en Commercial. Voor het kopen van de schoenen gaan de
leerlingen shoppen bij de BBC, World Service:(http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/multimedia/london/unit4/listen1.shtml).
Voor het kopen van kleren moeten de leerlingen gaan luisteren op de website van
5 Minute English, bestemd voor zelfstudie van ESL studenten (http://www.5minuteenglish.com/index.htm).
Voor het laatste luisteronderdeel Commercial
kunnen de leerlingen terecht bij de cursus English On-Line van het Centre
de linguistique appliquée de l’université de Franche-Comté in Besançon (http://cla.univ-fcomte.fr/english/tvcoms/06cheerios/cheerios.htm).
De toegepast taalkundigen van deze universiteit maken het de leerlingen niet
makkelijk. Ze krijgen tien in Hot Potatoes geplaatste video's met ouderwetse
Amerikaanse commercials te zien. Ze moeten een aantal verschillen in de tekst
aanklikken met wat ze horen. Het spreektempo ligt zo hoog dat ze dat pas lukken
zal na een aantal keren luisteren. Daarna mogen de leerlingen hardop met de
video's meespreken. Ook dat is niet eenvoudig vanwege het hoge spreektempo van
de commercials waarin elke seconde geld kost.
Op de website
www.projectbritain.com van de Woodlands
Junior School in Kent moeten de leerlingen de verschillende soorten winkels
opzoeken en de openingstijden daarvan noteren. Deze Engelse school leert
buitenlandse leerlingen ook omgaan met Engels geld. Daarna mogen ze in een Hot
Potatoes quiz laten zien wat ze van de uitleg hebben geleerd. Er is trouwens op
deze school nog meer te leren in de rubriek: Your Guide to
British Life, Culture and Customs.
Bij het volgende onderwerp Boys and girls komen de leerlingen weer op de
website van Googolplex, nu voor de opdracht om met 2 leeftijdgenoten te
gaan shoppen, de meisjes met de meisjes, de jongens met de jongens. 
Na
het winkelen beantwoorden de leerlingen nog enkele vragen als bewijs de opdracht
te hebben uitgevoerd. Voor het laatste onderwerp Levi's blue jeans gaan
de leerlingen weer naar de website van 5 minutes English op
http://www.5minuteenglish.com/sep17.htm
waar ze een overzicht krijgen van het ontstaan en succes van deze
oorspronkelijke arbeiders kleren. De website controleert zelf met enkele vragen
of de leerlingen de tekst hebben begrepen. Aan de eigen leraar hoeven de
leerlingen dan alleen te vertellen hoeveel vragen ze goed hadden. Dat betekent
nog niet dat ze weten dat: Many of Levi Strauss' customers were cowboys and
miners. They needed clothing that was strong and durable.
Strauss found a special fabric from France that was comfortable and lasted a
long time. It was called "serge de Nimes," which was later shortened to the
word denim.
Er zijn voor leesvaardigheid alleen al op de hierboven door de LMA's
gebruikte websites nog veel meer leesteksten over allerlei onderwerpen te
vinden. Hiermee kunnen de leerlingen zelfstandig en individueel oefenen. De
arrangeurs lijken zich te willen beperken tot zuiver leesvaardigheid. Veel
docenten zullen echter ook de leerlingen het meest courante vocabulaire uit de
teksten receptief willen laten leren. Om die reden lijkt het me aan te bevelen
om bij elke tekst ook een lijst toe te voegen van te leren woorden. De betekenis
daarvan beklijft namelijk niet automatisch bij het lezen.
Tenslotte moeten de leerlingen boodschappenlijstjes maken waarmee ze inkopen
kunnen doen. Er zijn ook
schrijfoefeningen van het type: You write a short
shopping list for your English babysit. You have no time to do the shopping
yourself. Make a list of ingredients for a simple meal. Make a note for her with
short intructions about what you want her to do.
Life & culture
In alle thema's staat ook
nog het onderdeel Life & culture. Daarvoor kunnen de leerlingen terecht
op de al eerder genoemde Woodlands Junior School in Kent. Ze leren er van alles
over het Engelse leven dat in sommige opzichten aardig verschilt met dat in
Nederland, zoals het overdadige Dad’s breakfast.
Voorlopige conclusie
Het is de arrangeurs van de OVC gelukt om bij elk thema enkele websites te
vinden waar de leerlingen met opdrachten terecht kunnen om tekstjes te lezen en
te beluisteren. Naar aanleiding daarvan volgen spreek- en schrijfopdrachten.
Deze vind je meestal ook in de traditionele leermiddelen van de uitgevers. Het
enige verschil is dat het luistermateriaal niet via de traditionele
geluidsdragers zoals video, geluidscassette en cd rom bij de leerlingen komt,
maar dat ze het zelf moeten ophalen op een opgegeven website. Ook leesteksten
hoeven allang niet meer vanuit leerboeken te worden aangeboden. Internet wemelt
ervan in alle talen. De werkwijze van de OVC heeft het voordeel dat de
arrangeurs elk thema kunnen uitbreiden met extra leerstof voor leerlingen die
wat meer oefening nodig hebben. Met een computer, internetverbinding en vanuit
een simpele elo voeren de leerlingen individueel en zelfstandig de opdrachten
uit totdat ze weer iets taalvaardiger zijn geworden.
omhoog
©
John Daniëls
