Stercollectie Duits 

DIt was een uitspraak van Dr. Jos Zuylen, directeur van de toenmalige Onderwijs Vernieuwings Coöperatie (OVC). Het vanaf 2005 door de OVC ontwikkelde lesmateriaal is overgenomen door de stichting VO-content en onder de naam Stercollecties uitgebreid. Van de talen zijn alleen Nederlands, Duits en Engels in de Stercollecties opgenomen. Na Nederlands (LTM8-2014) wil ik in deze bijdrage laten zien dat de ontwikkelaars aardig op weg zijn de leerstof Duits voor een groot gedeelte te digitaliseren. VO-content heeft de leerplanontwikkelaars van slo ingeschakeld om de kwaliteit van de Stercollecties te helpen garanderen, uiteraard mede op basis van de kerndoelen, eindtermen en het Europees Referentie Kader (ERK). De grammatica is ondergebracht in een kennisbank. Er zijn oefeningen ontwikkeld voor lezen, luisteren, spreken en schrijven. Er is een virtueel taaldorp met oefeningen en spelletjes. Het lesmateriaal bevat ook aspecten van het Duitse leven en cultuur en is hier te vinden: http://www.vo-content.nl/stercollectie/duits.

In onderstaand schema staan de ontwikkelfasen voor Duits. Scholen die in augustus 2015 in leerjaar 1 of 2 met deze Stercollectie beginnen, bereiken 6 vwo met een digitaal aangeboden lespakket.  

Personalien
De leerstof van het eerste leerjaar is ondergebracht in  zeven thema's: 1 Personalien, 2 Wohnen, 3 Alltag, 4 Guten Appetit,5 Einkaufen, 6 Freizeit, 7 Schule. De meeste traditionele  leergangen beginnen met de begroeting, zo ook deze stercollectie: met thema 1: Personalien van havo/vwo.
Na een inleiding over wat dit thema inhoudt, krijgen de leerlingen de verschillende onderdelen te zien:  Lesen, Werkzeugkasten 2, Sprechen en Schreiben.
In gereedschapskist 1 vinden de leerlingen:

Wortschatz

• Wichtige Wörter und Ausdrücke, die zum Thema Personalien gehören,
  die Zahlen von 0 bis 20, Übungen, um diese Wörter besser zu behalten
  Wortschatz-werken met WRTS

• Regeln und Übungen, haben und sein, Personalpronomen, Possessivpronomen
  Hilfsmittel

• das Alphabet und Ausspracheregeln Besonderheiten
  Spiele

• Memory, Puzzle, Galgenspiel und andere Wortschatzspiele

Met een Viel Erfolg! Veel succes!geven de ontwikkelaars waarschijnlijk te kennen dat de leerlingen zelfstandig aan de slag kunnen gaan zonder tussenkomst van hun docent. Als digitale lesstof namelijk goed is ontwikkeld zit alle docentenhulp daarin. Dat blijkt ook uit het overzicht van Wortschatz.

Begrüßung 
Op de website www.education.vic.gov.au vind je allerlei taaloefeningen. Een aantal oefeningen gaat over begroeten. Doe de volgende oefeningen: 

•  Sich begrüßen - Flash, Klik op de speakertjes om de begroetingen te horen. 

•  Lied - Guten Morgen! - Flash, Klik op 'PLAY' om het liedje te starten. 

•  Guten Tag! - Flash, Klik op de speakertjes en sleep de woorden naar de juiste persoon. 

•  Guten Abend! - Flash, Klik op de speakertjes en typ de juiste begroeting in. 

•  Tschüss! - Flash, Klik op 'START' en maak het kruiswoordraadsel.

Verder komen in het thema Personalien nog voor Wie heißt du?  Zahlen, Familie en Wie geht's.
De door de Stercollectie Duits gebruikte website http://www.education.vic.gov.au/languagesonline/german/german.htm kan trouwens naast elke leergang woorden gebruikt. Met maar liefst 34 thema’s bieden de Australische ontwikkelaars daarvan een uitstekend hulpmiddel voor de spreek- en luistervaardigheid van het aanvangsonderwijs. De opdrachten worden gegeven in het Engels, helaas een inbreuk op het doeltaal-voertaal gebruik. Maar de positieve keerzijde is dat docenten maar ook leerlingen interactieve taalspelletjes kunnen maken met programma’s als: Memory Game Maker 3.5, Tetris Game Maker 1.7, Matching Game Maker 1.5, Sentence Game Maker 1.6, Comprehension Task Maker 1.3. Deze  programma’s die geschikt zijn voor alle talen zijn  gratis te downloaden. Je kunt je eigen geschreven en gesproken teksten evenals afbeeldingen in de programma’s zetten.    

Spreken en luisteren
Voor het spreken in de doeltaal is natuurlijk een gesprekspartner nodig. Voor het oefenen daarvan gebruiken de ontwikkelaars de sinds lang populaire te printen Rollenkarten, voor beide sprekers één met de stimulus in het Nederlands. De uitspraak kan digitaal geoefend worden, maar de spreekopdrachten worden vanaf papier verstrekt. Luisteren daarentegen is een individuele bezigheid. Niet alle leerlingen luisteren zo geconcentreerd dat ze op het zelfde moment dezelfde taaluiting horen en verstaan. Zeker niet als je al luisterend dit soort vragen moet beantwoorden: 

Welche drei Aussagen sind richtig? - Welke drie beweringen kloppen?

• Maria ist älter als Selina en Maike is junger als Selina.
• Sarah ist die Zwillingsschwester von Selina(de tweelingzus van).
• Maria en Maike sind Zwillinge (zijn een tweeling).
• Selina hat einen Bruder (broer).
• Selina hat drei Schwestern (drie zussen).
• Selina ist fünfzehn Jahre (15 jaar).

Individueel achter de computer kunnen de leerlingen net zo lang de tekst beluisteren tot ze zeker weten de goede antwoorden te kunnen geven.

Een stem uit de praktijk
Miriam Schernus, docente Duits op de Scholen aan Zee in Den Helder, is positief over de Stercollectie. ‘De leerlingen vinden het leuk. De stof bevat veel afwisseling, leuke spelletjes. Uiteindelijk kiezen ze er liever voor om met een spelletje de woordenschat te gaan oefenen, dan woordjes te gaan stampen’. Uiteindelijk gaan de boeken bij de scholengemeenschap er helemaal uit, want dat wil de schoolleiding graag, maar dat betekent niet dat ik voor de volle honderd procent overga op de digitale manier van werken. Ik merk dat leerlingen het prettig vinden om af en toe nog met een schrift of met losse blaadjes te werken. Volgend jaar gaan we helemaal over op de laptop, maar ik zal er toch verschillende werkmethodes op nahouden’.

Op 1 augustus 2018 is voor het hele voortgezet onderwijs de Stercollectie Duits voltooid. Er zullen zeker dan scholen zijn die de 80% digitale leerstof gaan halen. De leerlingen kunnen zelfstandig en individueel aan het werk. Voor de uitgespaarde lestijd vinden gemotiveerde docenten vast en zeker een invulling.

(wordt vervolgd)

omhoog

© John Daniëls