Social media als aanvulling op de taalles?
De term social media is allang geen new kid on the block meer. Tien jaar geleden werd Hyves opgericht, wat het tijdperk van de social media in Nederland inluidde. In 2008 volgde de introductie van de Nederlandstalige versie van Facebook en in 2009 werd het woord “twitteren” door het Genootschap Onze Taal al verkozen tot woord van het jaar. De app Instagram verscheen voor het eerst in 2010 en is in ras tempo tot een eigen sociaal netwerk uitgegroeid. Uit een eerder dit jaar gepubliceerd onderzoek van Newcom Research & Consultancy blijkt dat bijna alle jongeren tussen de 15 en 19 jaar in Nederland gebruik maken van social media. De waarschijnlijkheid is dan ook groot dat leerlingen die in de les door hun mobiele telefoons worden afgeleid op dat moment hun Instagram, Facebook of Twitter checken. Desondanks worden deze sites nauwelijks als aanvulling op de les ingezet. Zijn er mogelijkheden om de sites wel als aanvulling te gebruiken?
Blogs en
productieve vaardigheden
Als het om social media in het onderwijs gaat, denkt men snel aan blogs. Zo zijn
er tientallen blogs waarop docenten relevant materiaal en uitleg voor hun lessen
plaatsen. Blogs kunnen tevens een mooie manier zijn om leerlingen een dossier of
portfolio te laten maken of een leesdagboek bij te laten houden. Bij de vreemde
talen zijn de blogs dan gericht op het productieve gebruik van de taal:
leerlingen krijgen de taak om stukjes in de doeltaal te schrijven.
In veel gevallen organiseert de docent een vorm van peerfeedback door elke
leerling een bepaald aantal commentaren op de blogs van hun medeleerlingen te
laten plaatsen. Blogs zijn op deze manier een waardevolle aanvulling op de les
geworden die velen niet meer willen missen. De vraag is echter of dergelijke
blogs tot de social media geteld kunnen worden. Er vindt immers weinig
interactie plaats en de productie is in de meeste gevallen door de opdracht
gestuurd. Om deze reden is de meerderheid van deze blogs ook van tijdelijke
aard. Zij worden na voltooiing van de opdracht niet meer bijgehouden.
Receptieve
vaardigheden trainen
Terwijl het oefenen van de productieve vaardigheden altijd wenselijk blijft,
bieden social media de kans om de receptieve vaardigheden met weinig moeite te
trainen. Facebook, Twitter en Instagram maken allemaal gebruik van een newsfeed
die een centrale plek op de website inneemt en tegelijkertijd het beginscherm
van de app-versie is. Wie Facebook, Twitter of Instagram op zijn mobiele
telefoon opent, krijgt via de newsfeed toegang tot de meest recente berichten,
statussen of foto’s van de mensen en pagina’s die hij/zij volgt. De newsfeed
zorgt ervoor dat steeds nieuwe informatie beschikbaar is zodat de gebruikers
gemiddeld meerdere keer per dag inloggen.
Dit kan interessant zijn voor vreemde talen waarmee de leerlingen buiten de les
minder vaak in aanraking komen, zoals Duits, Frans en Spaans. Op alle drie
platformen volgen leerlingen nieuwssites, bekende mensen zoals zangers, sporters
of acteurs, merken en bedrijven, vaak ook al in het Engels. Docenten van andere
talen kunnen leerlingen stimuleren om op zoek te gaan naar interessante sites en
deze te gaan volgen. Op die manier verschijnen er dagelijks berichten in de
betreffende taal in de gepersonaliseerde context van hun Facebook-, Twitter- of
Instagram-newsfeeds.
De leerlingen komen daardoor regelmatig in aanraking met nieuwe woorden en
authentiek taalgebruik. Doordat het om korte stukjes tekst gaat, ligt de drempel
voor de leerlingen laag. Tevens zien zij commentaren van andere gebruikers in de
doeltaal en wordt er vaak naar andere content verwezen, bijvoorbeeld video’s of
artikelen. De kracht hiervan ligt ook in het feit dat elke leerling iets
interessants kan vinden: voetbal, muziek, mode, ICT, games etc. Leerlingen
hoeven maar een klein aantal sites te volgen en zij krijgen al snel een
meertalige newsfeed met materiaal dat op hen is afgestemd. Dat materiaal staat
tussen de gewone Nederlandstalige content, waardoor het lezen in de vreemde taal
niet voelt als een opdracht of extra werk. De afbeeldingen naast dit artikel
laten voorbeeldberichten uit newsfeeds zien.
Uitwisseling
met native speakers
Een optie die nog een stap verder gaat is de uitwisseling met native speakers
via Facebook, Twitter of Instagram. Veel scholen hebben buitenlandse
partnerscholen waarmee min of meer regelmatig een uitwisseling georganiseerd
wordt. Social media bieden de mogelijkheid om leerlingen van dezelfde leeftijd
aan elkaar te koppelen door ze te vragen om elkaar op Facebook, Twitter of
Instagram te volgen. Op die manier komen zij niet alleen in aanraking met de
doeltaal door te lezen wat hun uitwisselingspartner op internet plaatst, maar
leren zij elkaar ook beter kennen en blijven zij op de hoogte van elkaars
bezigheden.
©
Nicolai Sinn
