Wijs met wiki’s en Wikiwijs?

Wiki’s, Wikiwijs – het zullen voor vele collega’s nogal vaag klinkende ict-begrippen zijn. De definitie op Wikipedia (en die naam uit de omvangrijke wiki-familie kent iedereen intussen wel!) maakt het er niet veel beter op: Een wiki of wiki wiki is een verzameling hypertextdocumenten, inclusief de hiervoor benodigde software. Een wiki is een applicatie of computerprogramma, waarmee webdocumenten door meer redacteuren samen kunnen worden bewerkt. Bekende voorbeelden van wiki's zijn Wikipedia en Wikia. De term is afgeleid van het Hawaïaanse woord wiki, dat 'snel, vlug, beweeglijk' betekent.

Leuk maar nog steeds schimmig. En toch – een beetje verder kijken dan de ict-neus lang is, loont de moeite. Bijvoorbeeld in Duitsland op de Europees bekroonde site http://wikis.zum.de: je vindt hier een enorme hoeveelheid vak-, project- en schoolwiki’s. Het leuke daarbij is: je kunt met collega’s meeschrijven maar ook gewoon gebruiken wat er kant en klaar te vinden is. Gewoon links op het scherm “Fächer” aanklikken, je vak kiezen en huppekee: genieten! Kijk ook eens bij de “Wiki-Family”: daar vind je veel wiki’s die door scholen zijn opgezet en zelfs een wiki van de digitale school Beieren (“DSB-Wiki”: http://wikis.zum.de/dsb/Hauptseite, met enorm leuke bronnen voor de moderne vreemde talen, incl. Latijn!). Ook de actualiteit komt aan z’n trekken, kijk maar eens op het “Fuβballliteratur-Wiki”  (http://wikis.zum.de/zum/Fu%C3%9Fballliteratur, opgezet rond het wereldkampioenschap voetbal 2014). En kijk voor Duits ook zo af en toe eens op Deutsch online (http://wikis.zum.de/deutsch-online/Hauptseite).

Global Teenager Project
Een heel boeiend project waar ook met wiki’s gewerkt wordt, is het Global Teenager Project. Alle info daarover vind je op o.a. de website van Bob Hofman, één van de projectmotoren: http://www.ict-edu.nl/sjablonen/ictene/index.asp?subsite=139&aqua_main=139&aqua_sub=89&pagina=217. Het loopt al vanaf 1998 en koppelt kort samengevat leerlingen en hun docenten van over de hele wereld via wiki-achtige Learning Circles online aan elkaar, tot nu toe zo’n 250 000 (!) leerlingen van ruim 1000 scholen. Twee keer per jaar start een ronde waarin groepen van 8 à 12 klassen met elkaar info uitwisselen via wiki’s en web 2.0 tools. Werktalen: Engels, Frans, Spaans, Duits, Nederlands, Sloveens, Oekraiens, Papiamentu en Arabisch. Het ministerie van onderwijs in Slovenië heeft het concept zelfs officieel verankerd in alle scholen in het land. Met professionele begeleiding (niet geheel gratis dus) kiezen klassen en/of hun docenten een onderwerp (bijvoorbeeld gezondheid, milieu, dagelijks leven etc.) en gaan daar 10 weken intensief mee aan de slag, met elkaar!

Wikiwijs
Betrekkelijk onbekend is in Nederland het Wikiwijs-project met daarin het Wikiwijsleermiddelenplein. De beide sites (www.wikiwijs.nl en www.wikiwijsleermiddelenplein.nl), een initiatief van SLO en Kennisnet, opgericht op 14 december 2009, bieden een platform waar docenten lesmateriaal kunnen plaatsen, downloaden en aanpassen. Toenmalig minister Plasterk van OC&W maakte in december 2008 zijn plannen voor Wikiwijs bekend. Een jaar later ging de eerste proefversie van start. Op 1 september 2010 ging Wikiwijs volledig online.
Doelgroep van Wikiwijs zijn docenten uit het gehele Nederlandse onderwijs, van basisonderwijs tot en met universiteit. Om gebruik te kunnen maken van het platform en eventueel zelf materiaal in te brengen is (gratis) registratie verplicht, een fluitje van een cent. Doen dus!
Het Wikiwijsplatform biedt de mogelijkheid voor docenten om lesmateriaal in te brengen, eventueel gezamenlijk (verder) uit te werken, aan te scherpen, te verbeteren, aan te vullen en te actualiseren. Waar Wikipedia een breed  open source programma is waar iedereen die zich geroepen voelt aan kan meewerken, is Wikiwijs toegespitst op open source en een beroepsgroep: de vrij beschikbare leermiddelen worden niet ontwikkeld voor het grote publiek maar als lesmateriaal voor gebruik op scholen. Het idee van de minister (een beetje een idée fixe!) is kostenreductie van lesmateriaal en meer directe invloed van gewone docenten.
De materialen in de Wikiwijs-database zijn beschikbaar onder de zogenaamde Creative Commons-licentie. Iedere collega mag het gepubliceerde materiaal derhalve vrij in haar of zijn lessen gebruiken, mits de maker of maakster genoemd wordt. Voor elk vak is er een in samenwerking met Digischool geformeerde vakdocentencommissie die het ingezonden materiaal beoordeelt voordat het voor download wordt vrijgegeven.

 Voor Duits, Frans en Engels is er een ruim aanbod, o.a.: 
 

Oftewel – het vraagteken van de titel moet een uitroepteken zijn …

omhoog

© Kees van Eunen