Chatten en mailen in een moderne vreemde taal 

Er is weinig bekend over de mogelijkheden die chatten en mailen bieden voor het verhogen van de taalvaardigheid in de moderne vreemde talen. Er is wel al een omschrijving voor chatten: synchrone communicatie in tegenstelling tot de asynchrone communicatie waarmee het schrijven en lezen van e-mailberichten wordt bedoeld of het plaatsen en lezen van boodschappen in bulletin of discussion boards. Welke faciliteiten zijn er daarvoor op internet en hoe krijg je je leerlingen synchroon en asynchroon aan het communiceren in de doeltaal?  

Chatsites voor kinderen 

De meeste leerlingen die thuis een computer hebben staan met een internetverbinding, weten de voor hun bestemde websites te vinden en hoe ze daar mee om moeten gaan. Dat hoeft de school ze dan ook niet meer te leren. Jonge kinderen op basisschoolleeftijd kennen een aantal op hun leeftijd gerichte websites, zoals het zeer populaire Foxkids van de firma Fox, één van de mediagiganten. Ze kunnen er spelletjes spelen, chatten, maar vaak is het in de chatboxen zo druk, dat je moet wachten om binnen te komen. Er zijn ook forums waar de kinderen berichten over allerlei onderwerpen kunnen posten en daarmee reacties oproepen. Volgens de redactie van Foxkids komen er honderden berichten per dag binnen.
Populair bij de kinderen zijn ook nog: Okidoki, Chatpoint, TMF en zo zal er nog wel een aantal zijn, waar kinderen echt, maar ook pseudo kunnen communiceren. De contacten zijn erg oppervlakkig, sex is geen taboe en aan scheldwoorden soms geen gebrek. Dat deze contactmogelijkheden niet door de scholen zullen worden geëntameerd, spreekt voor zich. Om die reden zijn deze chatboxen waarschijnlijk ook niet via Kennisnet te bereiken.

Chatten bij de grote mensen  

Leerlingen van het voortgezet onderwijs chatten of mailen met behulp van de bekende op marktaandeel gerichte chatboxproviders die meestal de daarvoor benodigde programma's gratis ter beschikking stellen. De meest bekende zijn: 

• AOL www.aol.com  de grootste Internet Service Provider ter wereld. In Nederland vooral bekend van de AOL-Instant Messenger.

• ICHAT www.ichat.com  levert software om Internet communities te bouwen met behulp van babbelboxen en message boards. Site biedt demonstraties en downloads.

• ICQ www.icq.com  spreek uit als 'I seek you.' Toonaangevende software om direct te zien of je vrienden on line zijn om daar dan mee te chatten. Gratis te downloaden.

• mIRC www.mirc.com (Internet Relay Chat), software om direct met iemand te kunnen chatten, kan vanaf deze site gratis gedownload worden.

• YAHOU MESSENGER http://pager.yahou.com. Op deze site kun je gratis de Yahoo Messenger software downloaden waarmee je direct met vrienden kunt chatten.

• Heel populair bij jongeren is het eveneens gratis bij Microsoft Corporation op te halen MSN http://chat.msn.nl/.

Iedereen kan aan zijn trekken komen, want wie op zoek gaat naar romantiek, hoeft maar op dit woord te klikken en hij of zij treedt binnen in de gewenste wereld, één stap verwijderd van de knop Cupido's Chat. Je kunt een profiel van jezelf opgeven en daarmee gelijkgestemden trekken of iemand van je eigen leeftijd, waarbij je met een bijnaam je eigen identiteit kunt verbergen. Je kunt een eigen chatruimte maken waarbij je zelf kunt bepalen waarover je het wilt hebben. Het is mogelijk om afspraakjes te maken met degene die je daarvoor hebt uitgezocht.
Naast de reeds vermelde Romantiek kun je nog terecht bij de volgende onderwerpen Manier van leven, Muziek, Amusement, Sport en Ontspanning, Computers, Godsdienst en Nieuws. En wil je iets minder virtueel contact, dan klik je op de knop Steden om te kijken of er bij je in de buurt iemand is die daarvoor in aanmerking komt.
Microsoft heeft wel een knop waaronder de gedragscode staat vermeld, waarbij je mag hopen dat er ook echt iemand is die daarop toeziet.
Met het Kabinet Online waarin vijftien jonge denkers een jaar lang maandelijks een virtueel kabinet vormen, heeft Microsoft ook voor wat serieuze kost gezorgd.
De populariteit van MSN bij jongeren zal wel voortkomen uit de mogelijkheid om contact te zoeken en te onderhouden met leeftijdgenoten met wie virtuele en andere afspraken kunnen worden gemaakt en met wie het MSN-contact soms wordt vervolgd met het voor derden niet toegankelijke e-mailcontact.
Deze contacten leggen de leerlingen van het voortgezet onderwijs op eigen initiatief. Vaak ontmoeten ze op afgesproken tijden in een bepaalde chatbox een vriend of vriendinnetje. Het is daar een komen en gaan, de voertaal is de moedertaal en de niet schoolse onderwerpen sluiten zeer aan bij hun eigen belevingswereld. 

Contacten leggen vanuit school 

Vanuit de talenlokalen worden natuurlijk ook contacten gelegd met andere scholen uit de hele wereld; daarover is en wordt jammer genoeg weinig gepubliceerd. Dat is wel het geval met chatprojecten van Nederlands als 1^e en 2^e Taal. Dat gebeurt bijvoorbeeld vanuit de daarin zeer bedreven BVE-sector, die daarvan ook melding maakt op de website http://www.bvenet.nl/bvenetnieuws/taal.htm. Het gaat daarbij om projecten tussen twee of meer scholen, waarbij het chatten bedoeld is om de uitdrukkingsvaardigheid in het Nederlands te vergroten. De scholen gebruiken hiervoor het gratis programma mIRC.
Maar waar kunnen talendocenten terecht als ze hun leerlingen willen laten communiceren in de doeltaal met leeftijdgenoten op scholen waar ook ter wereld? Daarvoor zijn verschillende mogelijkheden: 

• Je kunt je leerlingen bijvoorbeeld vanuit het vaklokaal Duits contact laten leggen met een school in Duitsland. De voertaal tussen de leerlingen is dan Duits. Nadeel daarvan is echter dat de Duitsers communiceren in hun moedertaal. Er zijn scholen in ons land die dat probleem omzeilen door hun zusterschool te zoeken in de grensstreek waar de leerlingen als vreemde taal ook Nederlands leren. De leerlingen helpen elkaar bij het kiezen van de juiste bewoordingen in de voor hun vreemde taal en corrigeren elkaars fouten.

• Je kunt ook, zoals al gebeurt, een school zoeken bijvoorbeeld in Finland waar vanuit één van de moderne vreemde talenlokalen wordt gecommuniceerd met de leerlingen in ons land voor wie die taal ook een te leren taal is. Zo communiceren deze dan samen in de doeltaal waarvan beide groepen een te geringe productieve beheersingsgraad zullen hebben om diep gravende ideeën uit te wisselen, maar als het contact eenmaal is gelegd en het klikt tussen twee leerlingen, dan draagt dat zeker bij tot een toename van beider taalvaardigheid.

Om talendocenten de gelegenheid te geven om hun leerlingen in een andere taal te laten communiceren met leeftijdgenoten , zijn enkele websites opgezet met rubrieken voor vraag en aanbod, waar elke docent precies kan aangeven welke doelgroep hem voor zijn leerlingen voor ogen staat.
Twee van zulke internationaal opererende websites, gericht op leerlingen en hun docenten, zijn bijvoorbeeld ePALS te vinden op het adres www.epals.com  en Kidlink www.kidlink.org. Ze bieden synchrone en asynchrone communicatiemogelijkheden, waarbij je alleen maar de taal hoeft te kiezen waarin je wilt communiceren en het land waar je belangstelling naar uit gaat. Zo ontmoeten de leerlingen ook andere tweede taalleerders.
Beide websites kunnen veilig aan Kennisnet worden gekoppeld, want de netetiquette is streng en er wordt gesurveilleerd.
Welke mogelijkheid je ook kiest, het zal altijd moeilijk zijn de leerlingen op hetzelfde moment achter de schoolcomputers te krijgen en dan heb ik het nog niet over de tijdverschillen. Vandaar dat de meeste contacten lopen via asynchrone communicatiekanalen, maar binnen de daarvoor in aanmerking komende tijdzones wordt er ook gechat.
In deze Nieuwsbrief vindt U een bespreking van ePALS. In Nieuwsbrief 8 die van Kidlinks. 

ePALS

Vanaf de openingspagina kun je meteen de volgende talen kiezen: Engels, Frans, Spaans, Duits, Portugees en Japans. Chinees en Russisch zijn in voorbereiding. Zoals op afbeelding 1 is te zien bedient ePALS scholen uit 191 landen waar 134 talen worden gesproken.
In de rubriek 'Introducing ePALS' staan de doelstellingen van deze organisatie: 'ePALS Classroom Exchange is the world's largest and fastest growing online classroom community, connecting over 3.5 million users from around the globe. ePALS helps learners of all ages become active members of the global community by giving them access to our tools, our resources and each other. Since 1996, ePALS has allowed learners to broaden their horizons, work together and form new friendships. By developing and offering barrier-breaking resources such as the Internet's first built-in webmail language translation, ePALS has allowed people in 191 countries, speaking 134 languages to have meaningful contact with each other'.

Een klas aanbieden of één zoeken 

Talendocenten kunnen het profiel van hun klas aanbieden, maar ze kunnen ook op zoek gaan naar klaslokalen in de gewenste taal. Ook kun je je voorkeur voor een bepaald land aangeven. Het is verstandig om ook het onderwijsniveau te vermelden en welke speciale onderwerpen je graag aan de orde zou willen zien komen.
Ik  typte als land Frankrijk in en als taal Engels. 1355 Franse scholen bieden zich aan voor contact met Engels als voertaal, waarvan een aantal vraagt om video-conferencing of chatsessies. De meeste beperken zich tot e-mailcontacten, maar er was ook vraag naar gemeenschappelijk uit te voeren projecten. Voor 1355 Nederlandse scholen dus dé kans om hun leerlingen contact te laten leggen met andere 2^e taalleerders in Frankrijk, want er zal natuurlijk ook om andere talen worden gevraagd.
Maar Nederlanders hebben natuurlijk een probleem, want bij ons is er wel vraag naar contacten in de vreemde talen, maar onze taal is niet zo interessant voor respons uit de grote taalgebieden. Franse, Duitse en Engelse scholen hebben dus eerder beet dan de onze.
Ik koos vervolgens ons land uit de lijst en vroeg als taal om Frans. Zoals te zien op de afbeelding vond de zoekmachine 32 scholen voor me ten teken dat ePALS in Nederland als hulp bij het talenonderwijs Frans al is ontdekt en in praktijk wordt gebracht. Wanneer je alleen ons land typt en geen taal invult, dan blijken er zelfs 172 scholen in ons land te zijn die hun profiel invullen en contact zoeken buiten ons taalgebied. Standaard zien de formulieren er uit zoals te zien in het voorbeeld van het Ludgercollege: 

Ludgercollege - Holland/Netherlands

Deze collega Frans vraagt naast het e-mailcontact ook om video-conferencing. Haar school beschikt blijkbaar als één van de weinige over de apparatuur daarvoor. Synchrone mondelinge communicatie voor oefening in spreek- en luistervaardigheid. Over een paar jaar vinden we dat heel gewoon. 

Communiceren bij ePALS 

Naast het besloten directe contact van klaslokaal naar klaslokaal, wordt er ook bij ePALS in het openbaar gecommuniceerd. Om iets meer van deze mogelijkheid te weten te komen, koos ik Frans en ging daar kijken wat jonge briefschrijvers uit heel de wereld elkaar in die taal te vertellen hebben. De voorbeelden uit eigen land laten zien hoe leerlingen uit ver van elkaar verwijderde landen de verschillende culturen iets dichter bij elkaar hebben gebracht. Voor dit doel werkt asynchrone communicatie natuurlijk beter dan het synchrone oppervlakkiger chatten, wat trouwens met India en Thailand vanwege het tijdverschil nauwelijks mogelijk is. 

Sujet : le Festival de l'eau

Chers amis,

Le Festival de l'eau a lieu pendant la pleine lune au moins de novembre. Cette journée est très belle. Nous faisons flotter une feuille de bananier sur l'eau comme offrande à la mère de l'Eau pour lui demander de nous pardonner d'avoir polluer l'eau. Nous faisons un souhait d'un avenir meilleur et plus propre. Il y a aussi plusieurs feux d'artifice pendant la soirée.
Damrong, Classe 6/1, École Sriwittayapaknam, Thaïlande  

Sujet : Klompen - Les chaussures en bois

Chère Madame Shah et la classe,

Je vais maintenant vous parler des chaussures en bois. Nous les appelons « klompen ». J'ignore d'où vient le nom. Il y a très longtemps, les gens portaient ces choses. Elles sont faites en bois. Elles sont très solides, beaucoup plus que des chaussures. De nos jours, plusieurs fermiers et des gens qui construisent des maisons en portent. De nombreuses personnes associent la Hollande aux « klompens », mais comme vous le constatez, je ne connais pas grand-chose à leur sujet. Si vous voulez en savoir plus sur les « klompens », les moulins à vent, etc., consultez la page Web http://library.thinkquest.org/11318/#engels
J'espère avoir de vos nouvelles bientôt.
Bard Sibon, Collège Zernike, Pays-Bas 

Sujet : l'école

Comment allez-vous en Inde? Merci beaucoup de votre courriel. Je suis une jeune fille de 14 ans qui vit aux Pays-Bas. À l'école, nous pouvons aller sur Internet et nous pouvons envoyer des courriels si nous le voulons. Je suis en troisième année du secondaire, mais je crois que cela équivaut à la dizième année en Inde. À l'école, j'apprends le néerlandais, bien sûr (la langue que parlent les gens en Hollande), l'anglais, le français, l'allemand, l'espagnol et, si nous le voulons, nous pouvons essayer d'apprendre le danois (la langue que les gens parlent au Danemark - aussi en Europe). Très peu d'écoles en Hollande enseignent l'espagnol, et mon école est l'une d'elles. La plupart du temps, je porte des vêtements de tous les jours, un jean, un t-shirt, un chandail, des chaussettes, des chaussures. Beaucoup d'enfants portent des vêtements de marques connues comme Nike, Levis, Adidas, Reebok, mais moi non. Dans ma classe, le genre de vêtements que vous portez importe peu. En passant, 9 garçons et 4 filles (moi y compris) sont dans ma classe. Mais la majorité des classes en Hollande comptent environ 30 élèves. En Hollande, les élèves n'ont pas besoin de porter d'uniforme.
J'ai beaucoup de matières à l'école : l'anglais, le néerlandais, le français, l'allemand, l'espagnol, les mathématiques, l'économie, les sciences, la physique, la chimie, la technologie de l'information, l'histoire, la géographie, la philosophie, la culture, le théâtre, le dessin et l'éducation physique. Quelle liste, n'est-ce pas? Je vais à l'école à bicyclette, comme la plupart des élèves aux Pays-Bas. Comment allez-vous à l'école?
Bye,
Joke, Collège Zernike, Pays-Bas 

Sujet : les moulins à vent

Chère Madame Shah et la classe,

Merci du courriel que vous m'avez envoyé. Laissez-moi maintenant vous expliquer certaines choses. Les moulins à vent ont été construits pour pomper l'eau de grands lacs. Lorsqu'il n'y avait plus d'eau à l'intérieur des moulins, les gens pouvaient y vivre ou en tirer profit pour fabriquer de la nourriture. Les moulins doivent pomper et pomper parce que la terre est plus basse que l'eau et si vous ne pompez pas l'eau, la terre sera inondée. Actuellement, les moulins servent de divertissement aux touristes. De grosses machines pompent maintenant l'eau. En Hollande, nous asséchons beaucoup de terres à l'aide de pompes. Nous avons gagner une province entière en triomphant de l'eau. Les gens ont fait cela parce qu'ils avaient besoin de terrain. Le territoire est aussi grand que 145 kilomètres carrés. Présentement, beaucoup de personnes vivent sur le territoire là-bas. En Hollande, les gens ont encore besoin de terres. Avez-vous la même chose en Inde?
Bye,
Bard, Collège Zernike, Pays-Bas 

Forumdiscussies 

ePALS biedt belangstellenden ook de mogelijkheid te discussiëren in forums met elk een eigen onderwerp. Alle inzendingen worden gecontroleerd. Daardoor kan het 24 uur duren voordat je bijdrage in de discussie wordt geplaatst. Er zijn verschillende forums voor onderwijsgevenden, ouders en leerlingen. Alle bijdragen worden ondergebracht in een door de webmaster benoemde rubriek. Eén van de grootste rubrieken met meer dan 3000 inzendingen bij de leerlingen is 'Social Issues'. Op het moment dat ik daar ging kijken, was er een discussie aan de gang over 'dating girls'. Jongens weten niet hoe ze een meisje mee uit moeten vragen, waar ze met haar heen moeten gaan en willen daarover advies van ervaren 'daters' en vooral van meisjes, want die weten natuurlijk hoe het moet! Hoewel het onderwerp aanleiding zou kunnen geven tot fantasie prikkelende toespelingen over hoe afspraakjes zouden moeten eindigen, waren alle bijdragen uitermate keurig. Daar wordt dus kennelijk van hogerhand op gelet.
Je kunt in dit forum door te klikken op de knop 'translate' een vertaling kiezen en op die manier het gebodene in een andere taal lezen. Ik liet een Duitse inzending over een vakantieflirt in het Frans vertalen en kreeg vrij snel de volgende corrupte vertaling: 

'Personnes arrière!!! Est-ce que vous également votre manque et jeunes de Mädchen il en vacances savez instruit? le ** de temporisation de ** vous ont également le lancement il aucune adresse du jenigen avoir? Alors vous êtes comme moi! Mon garçon vient d'Espagne et I qu'il reverra plus probablement * ravin *. I grüße vous et wünsche vous bonne amélioration et lui votre Ferieflirt bientôt contre le rassemblement!!! Bye votre Julia'  
Nou, dan lees ik nog liever Duits!

Chatten bij ePALS 

Voor 'le bavardage' staan de chatters twee mogelijkheden ter beschikking: je kunt een eigen 'salle de bavardage' openen, waarin je kunt chatten over een zelf bedacht onderwerp of je gaat binnen in een reeds bestaande. In beide gevallen moet je je uitgebreid registreren. De organisatie wil precies weten met wie ze te doen hebben op hun server. Daarmee hou je ook dubieuze contactzoekers buiten de deur.
Toen ik midden in de schoolvakantie een chatruimte inrichtte  over het onderwerp 'amitiés' - het accent aigu werd niet geaccepteerd - bleef ik de enige bezoeker, zoals te zien op afbeelding 4. De werkwijze is simpel en bekend bij de meeste leerlingen: vul je boodschap in in het daarvoor bestemde vak en klik op de knop 'Send Message'. Deze komt dan bovenaan te staan. Het chatten begint met de automatische mededeling dat John 101 (Er stonden al 100 chatters met die naam ingeschreven) gaat deelnemen aan de 'bavardage'. Wil je stoppen en daar melding van maken, dan klik je gewoon op de knop 'Log Off'.  

Conclusie 

ePALS is operationeel vanaf 1996 en is begonnen als een eenvoudig idee om een plaats te creëren waar docenten en hun leerlingen in contact konden komen met andere klassen die net zoals zij geïnteresseerd waren in het gebruik van ICT om daarmee te komen tot wat de organisatoren noemen 'collaborative learning'. De site begon met 4 scholen in dezelfde stad die wat heen en weer e-mailden. 4 jaren later is ePALS  uitgegroeid tot de grootste online leslokaalgemeenschap ter wereld. Volgens eigen zeggen verbindt ePALS 3.5 miljoen leerders. De toekomstplannen zijn veelbelovend: de gebruikers zullen dan niet meer alleen meer getypte boodschappen over en weer zenden, maar gebruik kunnen maken van door ePALS ter beschikking te stellen faciliteiten voor beeld en geluid.
Beeld- en geluidsapparatuur in alle talenlokalen van de hele wereld, een kabel- of telefoonverbinding, een profiel van de school en de leerlingen bij ePALS plaatsen en de taalles kan beginnen.
Het rendement daarvan is waarschijnlijk niet direct meetbaar, maar wie denkt dat de leerlingen daar niets van leren, is niet helemaal bij de tijd.

Nieuwsbrief oktober 2001

Terug

 © John Daniëls